Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 90: Chiếu dời đô

ho con cháu ; trên vâng mệnh trời , dưới theo ý dân , nếu thấy thuận tiện th ì thay đ ổi . Cho nên vận nước lâu dài , phong tục phồn thịnh . Thế mà hai nh à Đ inh , Lê lại theo ý riêng mình , khinh thường mệnh trời , không noi theo dấu cũ của Thương , Chu , cứ đ óng yên đô thành ở nơi đây, khiến cho triều đại không đư ợc lâu bền , số phận ngắn ngủi , trăm họ phải hao tổn , muôn vật không đư ợc thích nghi . Trẫm rất đau xót về việc đ ó , không thể không đ ổi đ ời . 
 Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương : ở vào nơi trung tâm của trời đ ất , đư ợc thế rồng cuộn hổ ngồi . Đã đ úng ngôi Nam, Bắc, Đô ng , Tây lại tiện hướng nhìn sông dựa núi . Đ ịa thế rộng mà bằng , đ ất đ ai cao mà thoáng . Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt ; muôn vật cũng rất mực phong phú , tốt tươi . Xem khắp nước Việt ta , chỉ nơi này là thắng đ ịa . Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đ ất nước ; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đ ời . 
 Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đ ất ấy để đ ịnh chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào ? 
A. 2 phần : - Từ đ ầu  không thể không dời đ ổi .  - Phần còn lại. 
B. 3 phần : - Từ đ ầu  không thể không dời đ ổi .  - Tiếp  đế vương muôn đ ời . 
	 - Phần còn lại. 
C. 4 phần : - Từ đ ầu  phồn thịnh .  - Tiếp  không thể không dời đ ổi . 
	 - Tiếp  đế vương muôn đ ời . 
 - Phần còn lại. 
 Chọn cách chia bố cục nào trong các cách sau đây ? 
Chiếu dời đô 
1/ Lý do dời đô cũ 
( Từ đ ầu  không thể không dời đ ổi ) 
2/ ý chí đ ịnh đô mới 
( Phần còn lại) 
Gương 
sáng 
đ ời 
xưa 
Thực tế 
triều 
Đ inh 
Lê 
Lợi thế 
của 
Đại 
La 
Q uyết 
đ ịnh 
của 
nh à vua 
Sơ đồ bố cục 
 Lịch sử từng có những cuộc dời đô. 
 Việc dời đô làm đ ất nước vững bền , thịnh vượng . 
dời đô. 
II. Tìm hiểu văn bản : 
1. Lí do dời đô cũ : 
a. Gương sáng đ ời xưa . 
b. Thực tế triều Đ inh Lê: 
	- Nh à Đ inh , Lê không dời đô: 
	 + Triều đại ngắn ngủi . 
	 + Trăm họ hao tốn . 
	 + Đ ất nước không phát triển . 
- Lập luận sắc bén : 
	 + Phần trên làm chỗ dựa , làm tiền đề cho lí lẽ ở phần dưới . 
	 + Có lí , có tình . 
 Khẳng đ ịnh việc dời đô khỏi Hoa Lư là một tất yếu . 
Nghệ thuật : 
không dời đô. 
Đư ờng vào cố đô Hoa Lư 
Cố đô Hoa Lư 
2. ý chí đ ịnh đô mới 
Thảo Luận Nhóm 
 Câu hỏi : Theo tác gi ả, đ ịa thế thành Đại La có những thuận lợi gì để có thể chọn làm nơi đ óng đô ? ( Chú ý vị trí đ ịa lý , hình thế sông núi , sự thuận tiện trong giao lưu phát triển .) 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
20 
30 
40 
50 
60 
70 
80 
90 
a. Lợi thế của Đại La 
- Lịch sử : kinh đô cũ của Cao Vương 
- Vị thế đ ịa lý : thuận lợi cho phát triển 
+ Vị trí : trung tâm trời đ ất , mở ra bốn hướng 
+ Đ ịa hình , quy mô: Có núi , có sông , đ ất rộng , bằng , cao , thoáng 
+ Đ ịa thế : rồng cuộn , hổ ngồi 
- Tiềm năng : muôn vật phong phú , tốt tươi 
 Nơi trung tâm của quốc gia Đại Việt 
 Nơi dựng nghiệp đế vương . 
2. ý chí đ ịnh đô mới 
Nghệ thuật : 
+ Lập luận chặt chẽ . 
+ Lời văn biền ngẫu cân xứng , đă ng đ ối , súc tích . 
trạch 
thiên 
đ ịa 
khu 
vực 
chi 
trung 
đắc 
long 
bàn 
hổ 
cứ 
chi 
thế 
chính 
Nam 
Bắc 
Đô ng 
Tây 
chi 
vị 
tiện 
giang 
sơn 
hướng 
bội 
chi 
nghi 
Thiết phần mềm : Nguyễn Văn Tú 
b. Quyết đ ịnh của nh à vua 
 Khẳng đ ịnh chắc chắn chọn Đại La làm kinh đô. 
a. Lợi thế của Đại La 
Trẫm dục nhân thử đ ịa lợi dĩ đ ịnh quyết cư, khanh đẳng nh ư hà ? 
2. ý chí đ ịnh đô mới 
quyết cư, 
Thiết phần mềm : Nguyễn Văn Tú 
CHùA MộT CộT 
VĂN MIếU XƯA 
VĂN MIếU NGàY NAY 
Thiết phần mềm : Công ty Anh Quân 
a) Nghệ thuật : 
	“ Chiếu dời đô ” có sức thuyết phục mạnh mẽ bởi lập luận sắc bén và sự kết hợp hài hoà giữa lí và tình . 
III. Tổng kết 
A. Chứng tỏ triều đì nh nh à Lý đủ sức chấm dứt nạn phong kiến cát cứ 
B. Thế và lực của dân tộc Đại Việt sánh ngang hàng với phương Bắc 
C. Thể hiện ý chí nguyện vọng của nhân dân thu giang sơn về một mối và dựng xây đ ất nước đ ộc lập tự cường 
Khoanh tròn vào