Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 93: Hành động nói (Tiếp theo)

át cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến. 
( Hồ Chí Minh , Tinh thần yêu nước của nhân dân ta ) 
(1) 
(4) 
(3) 
(2) 
(5) 
Câu hỏi thảo luận : 
Nhóm 1, 2 : Cho biết sự giống nhau về hình thức của 5 câu trong đoạn văn trên. 
Nhóm 3,4 : Cho biết trong 5 câu ấy những câu nào giống nhau về mục đích nói ? 
1 
2 
3 
4 
5 
Câu 
Mục đích 
Hỏi 
Trình bày 
Điều khiển 
Hứa hẹn 
Bộc lộ cảm xúc 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
Nhãm 1: X¸c ®Þnh quan hƯ gi÷a kiĨu c©u nghi vÊn 
víi c¸c hµnh ®éng nãi? LÊy vÝ dơ minh ho¹? 
Nhãm 2: X¸c ®Þnh quan hƯ gi÷a kiĨu c©u cÇu khiÕn 
 víi c¸c hµnh ®éng nãi? LÊy vÝ dơ minh ho¹? 
Nhãm 3 : X¸c ®Þnh quan hƯ gi÷a kiĨu c©u c¶m th¸n 
 víi c¸c hµnh ®éng nãi? LÊy vÝ dơ minh ho¹? 
Nhãm 4: X¸c ®Þnh quan hƯ gi÷a kiĨu c©u trÇn thuËt 
 víi c¸c hµnh ®éng nãi? LÊy vÝ dơ minh ho¹? 
Th¶o LuËn Nhãm 
(Thời gian: 02 phút) 
TiÕt 93 : hµnh ®éng nãi (T iÕp theo) 
HÀNH ĐỘNG NÓI (t.t) 
 TIẾT 93: 
I. Cách thực hiện hành động nói : 
1. Xác định hành động nói : 
 2. Bảng trình bày quan hệ giữa các kiểu câu với những kiểu hành động nói: 
Nghi vấn 
Cầu khiến 
Cảm thán 
Trần thuật 
Câu 
Mục đích 
Hỏi 
Trình bày 
Điều khiển 
Hứa hẹn 
Bộc lộ cảm xúc 
+ 
+ 
+ 
+ 
Ví dụ 1: 
1.Mấy giờ rồi ? 
 Câu nghi vấn : Mục đích hỏi 
2.Im lặng đi! 
 Câu cầu khiến: Mục đích điều khiển 
3.Eo ôi, lạnh quá! 
 Câu cảm thán: Mục đích bộc lộ cảm xúc 
4.Hôm qua, lớp em đi lao động. 
 Câu trần thuật: Mục đích trình bày 
 Cách dùng trực tiếp 
Ví dụ 2: 
1 .Thời oanh liệt nay còn đâu? (Thế Lữ) 
 Câu nghi vấn: Mục đích bộc lộ cảm xúc 
2.Em mở giúp tôi cánh cửa được không? 
 Câu nghi vấn: mục đích điều khiển 
3.Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh ( Tô Hoài ) 
 Câu trần thuật :Mục đích điều khiển 
 Cách dùng gián tiếp 
_ 
_ 
_ 
_ 
_ 
_ 
_ 
_ 
_ 
_ 
_ 
_ 
_ 
_ 
+ 
_ 
( + ) Cách dùng trực tiếp 
( - ) Cách dùng gián tiếp 
 3. Kết luận: (SGK trang 71) 
Mçi hµnh ®éng nãi cã thĨ ®­ ư ỵc thùc hiƯn b»ng kiĨu c©u cã chøc n¨ng chÝnh phï hỵp víi hµnh ®éng ®ã (c¸ch dïng trùc tiÕp) hoỈc b»ng kiĨu c©u kh¸c (c¸ch dïng gi¸n tiÕp). 
TiÕt 93 : hµnh ®éng nãi (T iÕp theo) 
LƯU Ý: 
1/ CÁCH THỰC HIỆN HĐN THEO LỐI: 
 TRỰC TIẾP : 
- Ta cĩ thể dùng những động từ chỉ hành động nĩi cụ thể như: mời, xin, đề nghị, ra lệnh, tuyên bố, cam đoan, hứa hẹn, thề , mong, chúc, thách đố, quyết định để thực hiện hành động nĩi. 
Ví dụ: 
- Mong các cháu cố gắng 
 Thi đua học và hành. 
 (HCM) 
- Dùng câu PLTMĐN trực tiếp để thực hiện hành động nĩi: 
- U đi đâu từ lúc trưa non đến giờ? Mời u xơi khoai đi ạ! 
 (Ngơ Tất Tố) 
2/ CÁCH THỰC HIỆN HĐN THEO LỐI: 
 GIÁN TIẾP : 
-Dùng câu trần thuật đ ể diễn đạt hành động nĩi khác 
Ví dụ: 
+ Trời nĩng lắm mẹ ạ! ->Trình bày, con nhờ mẹ bật quạt. 
+ Tớ muốn bạn mua hộ tớ bộ sách “chân trời sáng tạo”. 
-Dùng kiểu câu nghi vấn để diễn đạt hành động nĩi khác 
Ví dụ: 
+ Đẹp làm sao ? -> Hỏi, bộc lộ cx. 
+ Con cĩ lo mà học hành đi khơng ? -> Nv,yêu cầu. 
-Dùng kiểu câu cảm thán để diễn đạt hành động nĩi khác 
Ví dụ : 
+ Ơi sức trẻ ! (Tố Hữu ) -> Cx kèm theo nhận định. 
HÀNH ĐỘNG NÓI (t.t) 
 TIẾT 93: 
I. Cách thực hiện hành động nói : 
II. Luyện tập : 
Bài 1/ 71 
Các câu nghi vấn trong bài “ Hịch tướng sĩ ” của Trần Quốc Tuấn: 
-Từ xưa các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình vì nước, đời nào không có ? 
 Câu nghi vấn thực hiện hành động khẳng định 
- Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi muốn vui vẻ phỏng có được không ? 
 Câu nghi vấn thực hiện hành động phủ định 
-Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi không muốn vui vẻ phỏng có được không ? 
 Câu nghi vấn thực hiện hành động khẳng định 
-Vì sao vậy ? 
 Câu ngh