Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 19: Cách dẫn trực tiếp cách dẫn gián tiếp - Lê Kim Khánh

ắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp , chưa kịp gấp chăn chẳng hạn ” – Hoạ sĩ nghĩ thầm . 
* Khi chuyển đ ổi vị trí hai bộ phận ở (b), ta có : 
 Nhắc lời núi ( cú từ “ núi ”) được tỏch ra khỏi phần cõu đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kộp . 
b) Hoạ sĩ nghĩ thầm : “ Khách tới bất ngờ , chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp , chưa kịp gấp chăn chẳng hạn .” 
 Nhắc ý nghĩ ( cú từ “ nghĩ”) được tỏch ra khỏi phần cõu đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kộp . 
a) Cháu ở liền trong trạm hàng tháng . Bác lái xe bao lần dừng , bóp còi toe toe , mặc , cháu gan lì nhất đ ịnh không xuống . Ấ y thế là một hôm , bác lái phải thân hành lên trạm cháu . Cháu nói : “ Đ ấy , bác cũng chẳng “ thèm ” người là gì? ” 
* Nội dung in đậm trong cỏc vớ dụ : 
* Dấu hiệu hỡnh thức : 
 Cỏch dẫn trực tiếp 
Vớ dụ : Nam núi : “ Ngày mai tụi đi Hà Nội ” 
Lưu ý: Ngoài ra lời đối thoại của cỏc nhõn vật cũng được xem là lời dẫn trực tiếp 
Được nhắc lại một cỏch nguyờn vẹn 
Nằm trong dấu ngoặc kộp và đứng sau dấu hai chấm 
Vớ dụ : 
“ ễng lóo ụm thằng con ỳt lờn lũng , vỗ nhố nhẹ vào lưng nú khẽ hỏi : 
- Hỳc kia ! Thầy hỏi con nhộ , con là con ai ? 
- Là con thầy mấy lị con u 
Thế nhà ta ở đõu ? 
- Nhà ta ở làng chợ Dầu ” ( Làng – Kim Lõn ) 
Tiết 19 : 
CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP 
I – Cỏch dẫn trực tiếp 
 I – Cỏch dẫn giỏn tiếp 
Đ ọc và tìm hiểu các đoạn trích sau : 
 Thuật lại lời núi , khụng ngăn cỏch với bộ phận đứng trước bằng dấu gỡ cả 
Thuật lại ý nghĩ , ngăn cỏch bằng từ “ rằng ” – thay bằng từ 
“ là ” 
a) Lão tìm lời lẽ giảng giải cho con trai hiểu . Lão khuyên nó hãy dằn lòng bỏ đám này , để dùi giắng lại ít lâu , xem có đám nào kh á mà nhẹ tiền hơn sẽ liệu ; chẳng lấy đ ứa này th ì lấy đ ứa khác ; làng này đã chết hết con gái đâu mà sợ . 	 	 
	(Nam Cao, Lão Hạc ) 
b) Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nh à tu hành , thanh tao theo kiểu nh à hiền triết ẩn dật . 
	 	 (Phạm Văn Đ ồng , Chủ tịch Hồ Chí Minh, 
 	 tinh hoa và khí phách của dân tộc , lương tâm của thời đại ) 
* Nội dung in đậm trong cỏc vớ dụ : 
* Dấu hiệu hỡnh thức : 
 Cỏch dẫn giỏn tiếp 
Lưu ý: Cú thể chuyển từ lời dẫn trực tiếp sang lời dẫn giỏn tiếp ( hoặc ngược lại ) cần chỳ ý điều chỉnh cho thớch hợp 
Vớ dụ : Nam núi “ Ngày mai tụi đi Hà Nội ” 
Nam núi rằng ngày mai bạn ấy đi Hà Nội 
Được thuật lại 
Khụng được đặt trong dấu ngoặc kộp 
Dẫn trực tiếp 
Dẫn giỏn tiếp 
Giống : Đều là dẫn lời núi hay ý nghĩ của một người,một nhõn vật 
- Dẫn nguyờn văn . 
- Đặt trong đấu ngoặc kộp . 
- Thuật lại cú điều chỉnh . 
- Khụng đặt trong dấu ngoặc k ộ p . 
So sánh cách dẫn 
* Cỏch chuyển lời dẫn trực tiếp thành lời dẫn giỏn tiếp : 
 1/Bỏ dấu hai chấm . dấu ngoặc kộp . 
 2/chuyển chủ ngữ ở lời dẫn trực tiếp theo ngụi thớch hợp . 
* Vớ dụ : 
- Bấy giờ bà mẹ mới vui lũng núi : “ Chỗ này là chỗ con ta ở được đõy .” 
=> Bấy giờ bà mẹ mới vui lũng núi rằng đõy là chỗ con bà ở được 
Tiết 19 : 
CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP 
I – Cỏch dẫn trực tiếp 
 I – Cỏch dẫn giỏn tiếp 
 III – Luyện tập 
Bài tập 1 : Tìm lời dẫn trong những đoạn trích sau ( Trích từ truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao ). Cho biết đó là lời nói hay ý nghĩ đư ợc dẫn , là lời dẫn trực tiếp hay gián tiếp ? 
 Dẫn ý nghĩ : Cách dẫn : trực tiếp . 
 Dẫn ý nghĩ : Cách dẫn : trực tiếp . 
 a) Nó cứ làm in nh ư nó trách tôi ; nó kêu ư ử, nhìn tôi , nh ư muốn bảo tôi rằng : “A ! Lão gi à tệ lắm! Tôi ăn ở với lão nh ư thế mà lão xử với tôi nh ư thế này à?” 
 a) Nó cứ làm in nh ư nó trách tôi ; nó kêu ư ử, nhìn tôi , nh ư muốn bảo tôi rằng : “ A ! Lão gi à tệ lắm! Tôi ăn ở với lão nh ư thế mà lão xử với tôi nh ư thế này à?” 
b) Sau khi thằng con đi, lão tự bảo rằng : “ Cái vườn là của con ta . Hồi còn mồ ma mẹ nó , mẹ nó cố thắt lưng buộc bụng , dè sẻn mãi , mới để ra đư ợc năm mươi đ ồng bạc tậu . Hồi ấy , mọi thức đ ều rẻ cả  ” 
b) Sau khi thằng con đi, lão tự bảo rằng : “ Cái vườn là của con ta . Hồi còn mồ ma mẹ nó , mẹ nó cố thắt lưng b