Phân tích bài thơ Ánh trăng (Nguyễn Duy)

a mình đối với trăng:
Trần trụi với thiên nhiên
 hồn nhiên như cây cỏ ngỡ không bao giờ quên cái vầng trăng tình nghĩa.
Trăng có vẻ đẹp vô cùng bình dị, một vẻ đẹp không cần trang sức, đẹp một cách vô tư, hồn nhiên. Trăng tượng trưng vẻ đẹp thiên nhiên nên trăng hóa vào thiên nhiên, hòa vào cây cỏ. “ Vầng trăng tình nghĩa" bởi trăng từng chia ngọt sẻ bùi, đồng cam cộng khổ, bởi trăng là người bạn, tri âm, tri kỉ như tác giả đã nói ở trên.
Ây thế mà có những thời gian tác giả tự thú là mình đã lãng quên cái "vầng trăng tình nghĩa" ấy:
Từ hồi về thành phô' quen ánh điện, cửa gương vầng trăng đi qua ngõ như người dưng qua đường.
Trước đây, tác giả sống với sông, với bể, với rừng, bây giờ môi trường sống đã thay đổi. Tác giả về sống ở thành phố. Đời sống cũng thay đổi theo, “quen ánh điện, cửa gương'. “Ánh điện", “cửa gương' tượng trưng cho cuộc sống sung túc, đầy đủ sang trọng... dần dần "cái vầng trăng tình nghĩa" ngày nào bị tác giả lãng quên. “ Vầng trăng' ở đây tượng trưng cho những tháng năm gian khổ. Đó là tình bạn, tình đồng chí được hình thành từ những năm tháng gian khổ ấy. “ Trăng' bây giờ thành "người dung'... Con người ta thường hay đổi thay như vậy. Bởi thế người đời vẫn thường nhắc nhau: “ngọt bùi nhớ lúc đắng cay'. Ở thành phô vì quen với "ánh điện, cửa gương', quen với cuộc sống đầy đủ tiện nghi nên người đời không thèm để ý đến “ vầng trăng' từng là bạn tri kỉ một thời.
Giọng thơ lúc này có phần xót xa bởi sự phản bội của kẻ bạc tình
Phải đến lúc toàn thành phố mất điện:
Thình lình đèn diện tắt phòng buyn-đinh tối om vội bật tung cửa sổ đột ngột vầng trăng tròn.
“ Vầng trăng' xuất hiện thật bất ngờ, khoảnh khắc ấy, phút giây ấy,... tác giả bàng hoàng trước vẻ đẹp kì diệu của vầng trăng. Bao nhiêu kỉ niệm xưa bỗng ùa về làm tác giả cứ “rưng rưng' nước mắt:
Ngửa mặt lên nhìn mặt có cái gì rưng rưng nhưlà đồng, là bể nhưlà sông, là rừng.
Nguyễn Duy gặp lại ánh trăng như gặp lại người bạn tuổi thơ, như gặp lại người bạn từng sát cánh bên nhau trong những tháng năm gian khổ. Tác giả không giấu được niềm xúc động mãnh liệt của mình. “ Vầng trăng' nhắc nhở tác giả đừng bao giờ quên những tháng năm gian khổ ấy, đừng bao giờ quên tình bạn, tình đồng chí đồng đội, những người đã từng đồng cam cộng khổ, chia ngọt sẻ bùi trong những tháng năm chiến đấu đầy gian lao thử thách.
Khổ cuối bài thơ, Nguyễn Duy đưa người đọc cùng đắm chìm trong suy tư, trong chiêm nghiệm về “ vầng trăng tình nghĩa” một thời:
Trăng cứ tròn vành vạnh kể chi người vô tình ánh trăng im phăng phắc đủ cho ta giật mình...
Trăng vẫn thủy chung mặc cho ai thay đổi, vô tình với trăng. Trăng bao dung và độ lượng biết bao! Tấm lòng bao dung độ lượng ấy “đủ cho ta giật mình” mặc dù trăng không một lời trách cứ. Trăng tượng trưng cho phẩm chất cao quý của nhân dân, trăng tượng trưng cho vẻ đẹp bền vững của tình bạn, tình chiến đấu trong những tháng năm “không thể nào quên”.
Ảnh trăng của Nguyễn Duy gây được nhiều xúc động đối với nhiều thế hệ độc giả bởi cách diễn tả bình dị như những lời tâm sự, lời tự thú, lời tự nhắc nhở chân thành. Giọng thơ trầm tĩnh, sâu lắng. Tứ thơ bất ngờ, mói lạ. Ánh trăng còn mang ý nghĩa triết lí về sự thủy chung khiến người đọc phải “giật mình” suy nghĩ, nhìn lại chính mình để sống đẹp hơn, nghĩa tình hơn.
*****************************
Nguyễn Duy là một gương mặt tiêu biểu trong lớp nhà thơ trẻ thời chống Mĩ cứu nước. Bài thơ Ánh trăng của ông rất hay và đặc sắc. Nó gợi nhắc đạo lí “Uống nước nhớ nguồn” và đánh thức trong mỗi con người chúng ta những kí ức đã lãng quên và nhắn nhủ chân tình với mình cũng như mọi người về lẽ sống chung thủy, nghĩa tình.
Bài thơ mở đầu bằng bốn dòng thơ ngắn, Nguyễn Duy như đã tìm về với tuổi thơ mình:
Hồi nhỏ sống với đồng 
Với sông rồi với bể 
Hồi chiến tranh ở rừng 
Vầng trăng thành tri kỉ.
Câu thơ làm sông dậy hình ảnh cậu bé hồn nhiên, lớn lên nơi ruộng, đồng, sông, bể. Rồi cậu bé ấy lớn lên, trở thành người chiến sĩ. Chữ “hồi” được lặp lại như một ranh giới giữa những thá