Bài giảng Vật lý Lớp 12 - Bài 21: Điện từ trường - Nguyễn Đăng Khoa

 
1. Điện từ trường 
2. Thuyết điện từ Mắc-xoen 
BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG 
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ TRƯỜNG 
1. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy 
a) Phân tích thí nghiệm cảm ứng điện từ của Fa-ra-dây 
C1: Phát biểu định luật cảm ứng điện từ? 
Dòng điện cảm ứng i C xuất hiện trong mạch điện kín có chiều sao cho từ trường cảm ứng có tác dụng chống lại sự biến thiên của từ thông ban đầu qua mạch 
N 
S 
i C 
O 
Sự xuất hiện 
của i C chứng tỏ 
điều gì 
Đường sức của 
điện trường nằm dọc 
theo dây. Nó là một 
đường cong kín 
Hãy định nghĩa 
điện trường xoáy ? 
BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG 
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ TRƯỜNG 
1. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy 
a) Phân tích thí nghiệm cảm ứng điện từ của Fa-ra-dây 
 Điện trường xoáy là điện trường có đường sức là đường cong kín 
BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG 
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ TRƯỜNG 
Nêu các đặc điểm của đường sức của một điện trường tĩnh 
So sánh đường sức của hai điện trường : tĩnh và xoáy? 
 Các đặc điểm của đường sức điện trường tĩnh 
a) Là những đường có hướng 
b) Là những đường không kín 
c) Qua mỗi điểm trong điện trường có 1 và chỉ 1 đường sức mà thôi. Các đường sức không cắt nhau. 
d) Nơi mà cường độ điện trường lớn thì các đường sức mau. Nơi mà cường độ điện trường nhỏ thì các đường sức thưa. 
 So sánh : 
Giống nhau : ở điểm a), c), d) 
Khác nhau : ở điểm b) 
BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG 
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ TRƯỜNG 
Tại những điểm nằm ngoài vòng dây có điện trường xoáy không? 
Vòng dây dẫn kín có vai trò gì hay không trong việc tạo ra điện trường xoáy? 
O là tâm của vòng dây, nếu không có vòng dây thì tại tâm O có điện trường xoáy không? 
Lúc đó ta có thể nói điều gì? 
BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG 
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ TRƯỜNG 
1. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy 
a) Phân tích thí nghiệm cảm ứng điện từ của Fa-ra-dây 
 Điện trường xoáy là điện trường có đường sức là đường cong kín 
b) Kết luận 
 Nếu tại 1 nơi có 1 từ trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện 1 điện trường xoáy 
BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG 
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ TRƯỜNG 
1. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy 
2. Điện trường biến thiên và từ trường 
a) Từ trường của mạch dao động 
L 
C 
L 
C 
Có sự liên quan mật thiết giữa i với tốc độ biến thiên của E trong tụ điện. 
Dòng điện qua tụ tương ứng với sự biến thiên của E theo thời gian 
Xung quanh chỗ có E biến thiên trong tụ điện đã xuất hiện một từ trường B 
Dòng điện dịch 
Dòng điện dẫn 
BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG 
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ TRƯỜNG 
1. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy 
2. Điện trường biến thiên và từ trường 
a) Từ trường của mạch dao động 
b) Kết luận 
 Nếu tại một nơi có điện trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện một từ trường. Đường sức của từ trường bao giờ cũng khép kín 
BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG 
II – ĐIỆN TỪ TRƯỜNG VÀ THUYẾT ĐIỆN TỪ MẮC-XOEN 
1. Điện từ trường 
2. Điện trường biến thiên và từ trường 
 Điện trường biến thiên và từ trường biến thiên liên quan mật thiết với nhau, là hai thành phần của một trường thống nhất – điện từ trường (trường điện từ) 
 4 phương trình diễn tả mối quan hệ giữa: 
 điện tích – điện trường – dòng điện – từ trường 
 sự biến thiên của từ trường theo thời gian và điện trường xoáy 
 sự biến thiên của điện trường theo thời gian và từ trường 
TÓM TẮT BÀI HỌC 
Nếu tại 1 nơi có từ trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện điện trường xoáy 
Nếu tại 1 nơi có điện trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện từ trường 
Trường xoáy là trường có đường sức khép kín 
Điện từ trường là trường có 2 thành phần biến thiên theo thời gian, liên quan mật thiết với nhau là điện trường biến thiên và từ trường biến thiên 
Câu 2 : Hãy chọn câu đúng? 
Đặt 1 hộp kín bằng sắt trong điện trường. Trong hộp kín sẽ 
CÂU HỎI VẬN DỤNG 
A. Có điện trường 
B. Có từ trường