Bài giảng Vật lý Lớp 9 - Tiết 22: Nam châm vĩnh cữu - Quảng Đại Tân

c theo hướng nào? 
+ Xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Khi đã đứng cân bằng trở lại, kim nam châm còn chỉ hướng như lúc đầu nữa không? Làm lại thí nghiệm 2 lần và cho nhận xét. 
Hình 21.1 
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM 
 1. Thí nghệm . 
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU 
 + Khi đã đứng cân bằng , kim nam châm nằm dọc theo hướng Nam - Bắc. + Khi đã đứng cân bằng trở lại , kim nam châm vẫn chỉ hướng Nam – Bắc như cũ . 
Bắc 
Nam 
C.2: 
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM 
 1. Thí nghệm . 
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU 
 2. Kết luận . 
- Bình thường , kim ( hoặc thanh ) nam châm tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam - Bắc . Một cực của nam châm ( còn gọi là từ cực ) luôn chỉ hướng Bắc ( được gọi là cực Bắc ), còn cực kia luôn chỉ hướng Nam ( được gọi là cực Nam ). 
? Thông qua TN trên và việc trả lời câu hỏi C1, C2 ta rút ra được kết luận gì về từ tính của nam châm . 
? Các cực của nam châm được kí hiệu hay quy ước như thế nào . 
* Chú ý : Trên nam châm có ghi . 
 + Chữ N ( North ) chỉ cực Bắc ( thường được sơn màu đỏ ). 
 + Chữ S ( South ) chỉ cực Nam ( thường được sơn màu xanh hoặc màu trắng ). 
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM 
 1. Thí nghệm . 
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU 
 2. Kết luận . 
? Ngoài sắt , thép nam châm còn hút được những vật liệu nào . 
 - Ngoài sắt , thép nam châm còn hút được niken , côban , gađôlini ... các kim loại này là những vật liệu từ . Nam châm hầu như không hút đồng , nhôm và các kim loại không thuộc vật liệu từ . 
H.a 
H.b 
H.c 
 S 
N 
Một số dạng nam châm thường được dùng trong phòng thí nghiệm 
 Có 3 loại nam châm thường gặp: Nam châm thẳng , nam châm chữ U và kim nam châm . 
? Hãy nêu tên các loại nam châm trên hình a,b,c 
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM 
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU 
II. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM: 
 1. Thí nghệm . 
C3: Đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau ( hình 21.3). Quan sát hiện tượng cho nhận xét . 
C4 : Đổi đầu của một trong hai nam châm rồi đưa lại gần nhau . Có hiện tượng gì xẩy ra với các nam châm . 
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM: 
 1. Thí nghệm . 
 2. Kết luận . 
- Bình thường , kim ( hoặc thanh ) nam châm tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam- Bắc . Một cực của nam châm ( còn gọi là từ cực ) luôn chỉ hướng Bắc(được gọi là cực Bắc ), còn cực kia luôn chỉ hướng Nam ( được gọi là cực Nam). 
II. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM: 
 1. Thí nghiệm . 
C3: Cực Bắc của kim nam châm bị hút về cực Nam của thanh nam châm . 
C4: Các cực cùng tên của hai nam châm đẩy nhau . 
? Thông qua TN trên và việc trả lời câu hỏi C3, C4 ta rút ra được kết luận gì về tương tác giữa hai nam châm . 
 2. Kết luận . 
 Khi đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau thì chúng hút nhau nếu các cực khác tên , đẩy nhau nếu các cực cùng tên . 
? Thông qua mục I, II em hãy cho biết có mấy cách để xác định từ cực của 1 nam châm . 
+ Căn cứ vào màu sơn ( đỏ hoặc xanh, ( trắng )). 
+ Căn cứ vào kí hiệu bằng chữ ( N hoặc S). 
+ Căn cứ vào sự định hướng của nam châm . 
+ Căn cứ vào sự tương tác giữa 2 nam châm . 
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU 
I. TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM: 
II. TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM: 
Tiết 22 NAM CHÂM VĨNH CỬU 
* Trong quá trình bảo quản và sử dụng nam châm cần chú ý: 
 - Không nung nóng nam châm , không để nam châm ở những nơi có nhiệt độ cao . 
 - Không bẻ gãy , làm va đập mạnh nam châm . 
 - Nên để một thanh sắt non nối hai cực từ của nam châm hoặc đặt hai nam châm ngược chiều nhau . 
 - Không để nam châm , gần đồng hồ điện tử , máy tính cầm tay , USB, màn hình ti vi, màn hình vi tính ... Vì dưới tác dụng từ của nam châm có thể làm ảnh hưởng thậm chí hư hỏng đến các thiết bị này . 
III. VẬN DỤNG: 
Trả lời : Tổ Xung Chi đã lắp đặt trên xe một thanh nam châm 
C5: Theo em , có thể giải thích thế nào hiện tượng hình nhân đặt trên xe của Tổ Xung Chi luôn luôn chỉ hướng Nam. 
C6: Người ta dùng la bàn( hình 24.1) để xác định hướng Bắc -Nam. Tìm hiểu cấu tạo của la bàn . Hãy cho biết bộ phận nào của la bàn có tác dụng chỉ hướng . Giải thích . Biết rằ