Bài giảng Vật lý Lớp 9 - Tiết 31: Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

 dây dẫn 
Các đường sức từ trong cuộn dây xuất hiện. Có chiều như hình vẽ 
- Đầu B của ống dây là từ cực Bắc, đầu A của ống dây là từ cực Nam 
- Do vậy từ cực Bắc (N) của ống dây hút từ cực Nam (S) của nam châm nên nam châm bị ống dây dẫn hút vào 
A 
B 
N 
S 
nam châm bị ống dây dẫn hút vào 
a) Thì 
K 
+ 
A 
B 
S 
N 
S 
N 
Tiết 31 
BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI 
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI 
HƯỚNG DẪN BÀI 1 
b) Khi đổi chiều dòng điện thì 
- Các đường sức từ trong lòng ống đổi chiều. 
Từ cực Nam của ống dây dẫn đẩy từ cực Nam của nam châm ra xa và đồng thời hút từ cực Bắc của nam châm lại gần ống dây 
Từ cực Nam của ống dây dẫn đẩy từ cực Nam của nam châm ra xa và đồng thời hút từ cực Bắc của nam châm lại gần ống dây 
c) Các nhóm bố trí thí nghiệm như hình vẽ để kiểm tra 
- Nên các từ cực của ống dây thay đổi đâù A là cực Bắc đầu B là cực Nam 
Do vậy: 
- Dòng điện đổi chiều 
Hãy xác định chiều của lực điện từ, chiều của dòng điện, chiều đường sức từ và tên từ cực trong các trường hợp sau. 
Ký hiệu: 
Chỉ chiều dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và chiều đi từ phía trước ra phía sau 
Chỉ chiều dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và chiều đi từ phía sau ra phía trước 
S 
N 
S 
N 
a) 
b) 
c) 
Tiết 31 
BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI 
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI 
BÀI 2 
. 
. 
S 
N 
a) 
Tiết 31 
BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI 
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI 
HƯỚNG DẪN BÀI 2 
- Các đường sức từ đi từ cực bắc đến cực nam của nam châm 
- Lực điện từ tác dụng lên dây dẫn có dòng điện chạy qua được xác định như hình vẽ 
Hình a 
Tương tự ta xác định được chiều của dòng điện chạy trong dây dẫn ở (hình b). 
 Chiều của đường sức từ (hình c) 
S 
N 
b) 
c) 
. 
N 
N 
N 
S 
Tiết 31 
BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI 
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI 
BÀI 3 
S 
N 
D 
A 
B 
C 
Cho khung dây dẫn ABCD (có thể quay quanh trục oo’) có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường, chiều của dòng điện và tên các cực của nam châm như hình vẽ. 
a) Hãy vẽ lực tác dụng lên đoạn dây dẫn AB và lực tác dụng lên đoạn dây CD 
O 
O’ 
b) Cặp lực , làm cho khung dây quay theo chiều nào? 
c) Để khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì phải làm thế nào? 
Tiết 31 
BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI 
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI 
HƯỚNG DẪN BÀI 3 : a) 
S 
N 
D 
A 
B 
C 
b) Cặp lực , làm cho khung dây quay theo chiều ngược kim đồng hồ 
c) Để cho khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì: 
- Đổi chiều của dòng điện chạy trong khung dây ABCD 
- Đổi chiều của đường sức từ 
hoặc 
S 
N 
D 
A 
B 
C 
N 
S 
O 
O’ 
- Dòng điện đi từ A đến B, C đến D 
- Đường sức từ đi từ cực N đến cực S 
- Lực tác dụng lên dây AB 
- Lực tác dụng lên dây CD 
(Như hình vẽ) 
Tiết 31 
BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI 
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI 
* Các bước giải bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải 
Bước 1: Xác định chiều dòng điện 
Bước 2: Xác định chiều của dòng điện chạy qua dây dẫn 
Bước 3: Đặt bàn tay phải theo đúng quy tắc 
Bước 4: Rút ra kết luận của bài toán 
* Các bước giải bài tập vận dụng quy tắc bàn tay trái 
Bước 1: Vẽ và xác định được chiều đường sức từ của nam châm 
Bước 2: Vẽ chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện 
Bước 3: Đặt bàn tay trái theo đúng quy tắc 
Bước 4: Rút ra kết luận của bài toán 
Dặn dò 
- Về nhà nắm lại các bước giải bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải, quy tắc bàn tay trái 
- Làm các bài tập 30.1 30.5 trong sách bài tập 
- Đọc và nghiên cứu trước bài: Động cơ điện một chiều 
HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI 30.5 SBT 
s 
N 
Vận dụng quy tắc nắm tay phải, xác định tên các cực của nam châm điện 
Sau đó vận dụng quy tắc bàn tay trái để xác định chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn có dòng điện. 
Bài học kết thúc tại đây 
C¶m ¬n quý thÇy c« vµ c¸c em!