Bài giảng Ngữ Văn 8 - Văn bản: Bàn luận về phép học - Lương Thu Thủy

Trung trọng dụng. 
2. Tác phẩm: 
I. Đọc- Tìm hiểu chung: 
Tác giả: 
a. Thể loại: Tấu 
Thể văn nghị luận cổ. 
Thể loại văn thư của bề tôi trình lên vua chúa để trình bày 
sự việc, những ý kiến , đề nghị của mình. 
 Tấu có thể viết bằng văn xuôi hay văn vần, văn biền ngẫu. 
2. Tác phẩm: 
I. Đọc- Tìm hiểu chung: 
Tác giả: 
 a. Thể loại 
Bàn luận về phép học là phần trích từ bài tấu của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung vào tháng 8/1971, khi ông vào Phú Xuân hội kiến với nhà vua. 
 c. Xuất xứ : 
 b. Đọc, tìm hiểu chú thích: SGK 
Bài tấu 
(của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung) 
QUÂN ĐỨC 
(Đức của vua) 
DÂN TÂM 
(Lòng dân) 
HỌC PHÁP 
(Phép học ) 
2. Tác phẩm: 
I. Đọc- Tìm hiểu chung: 
Tác giả: 
 d. Bố cục: 4 phần 
Bàn luận 
về phép học 
 “ Ngọc không màihọc điều ấy.” 
🡪Mục đích chân chính của việc học. 
“ Nước Việt ta điều tệ hại ấy.” 
🡪Phê phán quan niệm học lệch lạc, sai lầm. 
“ Cúi xin từ nay ... chớ bỏ qua.” 
Quan điểm và phương pháp học tập 
đúng đắn . 
( Phần còn lại ) 
🡪 Tác dụng của việc học chân chính. 
 II. Đọc- Tìm hiểu chi tiết 
 1. Luận điểm 1: Mục đích chân chính của việc học. 
- “Ngọc không mài không thành đồ vật ,người không học không biết rõ đạo.” 
=> Mục đích chân chính của việc học là học làm ngườ i có đạo đức . 
 => Dùng châm ngôn; hình ảnh so sánh cụ thể . 
 => Khái niệm “học” trở nên dễ hiểu. 
 - “ Đạo là lẽ đối xử hằng ngày giữa mọi người . Kẻ đi học là học điều ấy”. 
 → Cách giải thích ngắn gọn, rõ ràng. 
 Nước Việt ta, từ khi lập quốc đến giờ, nền chính học đã bị thất truyền. Người ta đua nhau lối học hình thức hòng cầu danh lợi , không còn biết đến tam cương, ngũ thường . Chúa tầm thường , thần nịnh hót . Nước mất, nhà tan đều do những điều tệ hại ấy. 
 II. Đọc- Tìm hiểu chi tiết 
 1. Luận điểm 1: Mục đích chân chính của việc học. 
 2. Luận điểm 2: Phê phán quan niệm học lệch lạc, sai trái. 
 Phê phán lối học hình thức hòng cầu danh lợi , học không biết đến tam cương (quan hệ vua - tôi; cha - con; chồng - vợ) , ngũ thường ( năm đức tính của con người là nhân, nghĩa, lễ, trí, tín ). 
2. Luận điểm 2: Phê phán lối học lệch lạc, sai trái. 
Hậu quả : + chúa tầm thường 
 + thần nịnh hót 
* Nghệ thuật: 
+ phép liệt kê. 
+ lí lẽ kết hợp với thực tiễn. 
-> nước mất, nhà tan 
3. Luận điểm 3: Quan điểm và phương pháp học đúng đắn 
 a. Quan điểm 
- Phạm vi: phát triển việc học rộng khắp tại các phủ huyện, xã, thôn . 
- Đối tượng : mọi người ai cũng được học. 
- Phép dạy (nội dung): theo Chu Tử. 
 Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thầy trò trường học của phủ, huyện, các trường tư, con cháu các nhà văn võ, thuộc lại ở các trấn cựu triều, đều tùy đâu tiện đấy mà đi học. 
Phép dạy, nhất định theo Chu Tử. 
 II. Đọc- Tìm hiểu chi tiết 
“ Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi tóm lược cho gọn, theo điều học mà làm .” 
 - Học tuần tự từ thấp đến cao. 
 - Học rộng, nghĩ sâu, tóm lược điều cốt yếu nhất. 
 - Theo điều học mà làm. 
 b. Phương pháp học đúng đắn 
( Tứ thư : bốn quyển sách tiêu biểu của Nho giáo. 
- Ngũ kinh : năm bộ sách kinh điển của Nho giáo: Kinh Dịch, Kinh Thư, Kinh thi, Kinh Lễ, Kinh Xuân Thu. 
- Chư sử : các cuốn sách sử có tiếng đời xưa.) 
 II. Đọc- Tìm hiểu chi tiết 
 3. Luận điểm 3: Quan điểm và phương pháp học đúng đắn 
* Phạm vi : phát triển việc học rộng khắp tại các phủ huyện, xã, thôn. 
* Đối tượng : mọi người ai cũng được học. 
* Phép dạy (nội dung học) : theo Chu Tử. 
* Phương pháp học : - Học từ thấp đến cao. 
 - Học rộng, nghĩ sâu, tóm lược điều cốt yếu nhất.. 
 - Theo điều học mà làm. 
=> Đúng đắn, toàn diện, tiến bộ, nhân văn . 
“ Học phải đi đôi với hành 
Học mà không hành thì học vô ích. 
 Hành mà không học thì hành không trôi chảy. ” 
 - Hồ Chí Minh - 
 II. Đọc- Tìm hiểu chi tiết 
4. Luận điểm 4: Tác dụng của việc học chân chính: 
 Họa may kẻ nhân tài mới lập được công, nhà nước nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo ngày