Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 38: Cảnh ngày hè - Nguyễn Thị Thu Thủy

m vµo gi · bao ®au ® ín 
G¹o gi · xong råi tr¾ng tùa b«ng 
Sèng ë trªn ® êi ng­êi cịng vËy 
 Gian nan rÌn luyƯn míi thµnh c«ng 
( Nghe tiÕng gi · g¹o) 
II – Đọc hiểu văn bản : 
C¶nh ngµy hÌ 
Rồi / hóng mát / thuở ngày trường 
Hoè lục đùn đùn / tán rợp giương 
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ 
Hồng liên trì / đã tiễn mùi hương 
Lao xao chợ ca/ù làng ngư phủ 
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dương 
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng 
Dân giàu đủ / khắp đòi phương 
con ng­êi ung dung tù t¹i hãng m¸t 
1. C¶nh ngµy hÌ : 
HoÌ xanh um t¸n l¸ gi­¬ng lªn che rỵp 
Thạch lựu nở hoa đỏ rực như phun màu đỏ bên hiên  
Sen hồng ngồi ao tỏa ngát hương 
 chợ cá ở làng chài lao xao nhộn nhịp tấp nập  
ve kêu bên lầu lúc mặt trời sắp lặn 
TiÕng ®µn cđa vua ThuÊn cho d©n giµu cã no ®đ 
2. Con ng­êi nh µ th ¬: 
 Thân nhàn mà tâm khơng nhàn . Mở đầu bài thơ , câu lục ngơn vẽ chân dung một con người thân nhàn . Kết thúc thi phẩm câu thơ 6 tiếng lại gợi ra một vĩ nhân luơn trăn trở việc nước . Thì ra nhân vật trữ tình của bài thơ là một con người người nhàn mà tâm động . 
Bui mét tÊc lßng ­u ¸i cị 
® ªm ngµy cuån cuén n­íc triỊu ®« ng . 
	 ( ThuËt høng – bµi 2 ) 
ViƯc nh©n nghÜa cèt ë yªn d©n .... 
H å chÝ minh 
Sù vËt vÇn xoay ®µ ® Þnh s½n 
 HÕt m­a lµ n¾ng hưng lªn th«i 
 ® Êt trêi mét tho¸ng thu mµn ­ ít , 
 S«ng nĩi mu«n trïng tr¶i gÊm ph¬i ; 
 Trêi Êm hoa c­êi chµo giã nhĐ , 
 C©y cao , chim hãt rén cµnh t­¬i , 
 Ng­êi cïng v¹n vËt ® Ịu ph¬i phíi 
HÕt khỉ lµ vui vèn lÏ ® êi 
 ( Trêi hưng ) 
H å chÝ minh 
Tíi ®©y khi lĩa cßn con g¸i 
GỈt h¸i h«m nay qu ¸ nưa råi 
 Kh¾p chèn n«ng d©n c­êi hín hë 
 ® ång qu ª vang dËy tiÕng ca vui 
 ( C¶nh ® ång néi ) 
H å chÝ minh 
 Chim mái vỊ rõng t×m chèn ngđ 
 Chßm m©y tr«i nhĐ gi÷a tõng kh«ng 
C« em xãm nĩi xay ng « tèi 
Xay hÕt lß than ®· rùc hång 
( ChiỊu tèi ) 
Rằm xuân lồng lộng trăng soi 
Sơng xuân nước lẫn màu trời thêm xuân 
Giữa dịng bàn bạc việc quân 
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền 
( Nguyªn tiªu ) 
H å chÝ minh 
Trong tù khơng rượu cũng khơng hoa 
Cảnh đẹp đêm nay khĩ hững hờ 
Người ngắm trăng soi ngồi cửa sổ 
Trăng nhịm khe cửa ngắm nhà thơ 
( Väng nguyƯt ) 
H å chÝ minh 
Th©n thĨ ë trong lao 
Tinh thÇn ë ngoµi lao 
 Muèn nªn sù nghiƯp lín 
 Tinh thÇn cµng ph¶i cao 
( NhËt kÝ trong tï ) 
H å chÝ minh 
MỈc dï bÞ trãi ch©n tay 
Chim ca rén nĩi h­¬ng bay ng¸t rõng 
Vui say ai cÊm ta ® õng 
® ­ êng xa ©u cịng bít phÇn qu¹nh hiu 
( Trªn ®­ êng ) 
 “ Tơi chỉ cĩ một ham muốn , một ham muốn tột bậc là đồng bào ta ai cũng cĩ cơm no áo mặc ai cũng được học hành ”. 
 ( Lêi Hå Chđ tÞch ) 
Bµi häc 
Yªu thiªn nhiªn 
Yªu con ng­êi 
RÌn nghÞ lùc sèng v­¬n lªn lµm chđ hoµn c¶nh , tin t­ëng vµo t­¬ng lai 
Yªu n­íc , sèng cã tr¸ch nhiƯm víi céng ® ång x· héi . 
Bài tập củng cố 
Câu 1: Nội dung của bài thơ là gì ? 
A- Tình yêu thiên nhiên , yêu cuộc sống 
B- Tình yêu thiên nhiên , khát vọng về cuộc sống thái bình , hạnh phúc 
C- Tình yêu cuộc sống , khát vọng về cuộc sống thái bình , hạnh phúc 
D- Tình yêu thiên nhiên , yêu đời , yêu nhân dân , đất nước , khát vọng về cuộc sống thái bình , hạnh phúc . 
Câu 2: Điều đặc biệt nhất của bài thơ này nằm ở đâu ? 
A- Số tiếng trong mỗi câu thơ đều khác nhau 
B- Câu thơ đầu và câu thơ cuối chỉ cĩ 6 tiếng , dồn nén cảm xúc tồn bài 
C- Bài thơ cĩ tám câu , câu nào cũng chỉ cĩ bảy tiếng . 
Trß ch¬i ® äc thuéc th ¬ 
® ¶o l¹i trËt tù c¸c tõ sau ®Ĩ ®­ ỵc c©u th ¬ ® ĩng 
Hång liªn ®· tiƠn h­¬ng mïi 
Ngu ®µn cã mét tiÕng DÏ cÇm 
Thuë ngµy tr­êng hãng m¸t råi 
Chỵ lµng ng ­ phđ c¸ lao xao 
Bài tập về nhà : 
Học thuộc lịng và tập đọc diễn cảm bài thơ 
Tìm thêm những bài thơ khác của Nguyễn Trãi và Hồ Chí Minh thể hiện tình yêu thiên nhiên , yêu đời , yêu dân , yêu nước . Từ đĩ rút ra bài học cho bản thân . 
Soạn bài tiếp theo : Tiết 39: Tĩm tắt văn bản tự sự