Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 49: Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh

n 
1. Khái niệm về kết cấu của văn bản. 
 Thảo luận 
nhóm 
+ Nhóm 1+2: tìm hiểu văn bản 1 
 + Nhóm 3 + 4: tìm hiểu văn bản 2 
 Thời gian thảo luận: 7 phút 
 Các nhóm ghi kết quả trên phiêú học tập 
 Văn bản 1 
 Văn bản 2 
- Đối tưượng TM 
- Mục đích TM 
Các ý chính 
Cách sắp xếp các ý 
- Hội thi thổi cơm ở làng ĐV, xã... 
- Giới thiệu với ngưười đọc về nét đẹp trong sinh hoạt văn hoá cổ truyền của người dân VN. 
- Thời gian, địa điểm diễn ra lễ hội. 
- Diễn biến của lễ hội (các công đoạn thổi cơm, chấm thi.) 
- ý nghĩa của lễ hội. 
- Theo trình tự thời gian (thủ tục bắt đầu -> quá trình nấu cơm -> chấm -> thi ) 
- Theo trình tự lôgic (thời gian, địa điểm, diễn biến, ý nghĩa của hội thi). 
- Loại bưưởi của vùng đất PT ở Hà Tĩnh 
- Giới thiệu với ngưười đọc về sản vật ngon của một vùng đất. 
- Hình dáng bên ngoài của BPT 
- Hưương vị đặc sắc của BPT. 
- Sự hấp dẫn và bổ dưưỡng của BPT. 
- Danh tiếng của BPT. 
- Theo trình tự không gian (từ ngoài vào trong). 
- Theo trình tự lôgic (đẹp, ngon -> hấp dẫn, bổ dưưỡng -> nổi tiếng) (nhân - quả) 
b. Kết luận 
 Khi viết bài văn thuyết minh, có thể lựa chọn nhiều hình thức kết cấu khác nhau: 
- Theo trình tự thời gian: trình bày sự vật theo quá trình hình thành, vận động và phát triển. 
- Theo trình tự không gian: trình bày sự vật theo tổ chức vốn có của nó (bên trên - bên dưưới , bên trong – bên ngoài, trình tự quan sát) 
- Theo trình tự lôgic: trình bày sự vật theo các mối quan hệ khác nhau (nhân - quả, chung – riêng, liệt kê các mặt, các phưương diện) 
- Theo trình tự hỗn hợp: trình bày sự vật với sự kết hợp nhiều trình tự khác nhau. 
II. Luyện tập 
* Bài 1 – Cách thuyết minh bài thơ “Tỏ lòng” của Phạm Ngũ Lão. 
- Giới thiệu chung về bài thơ: tác giả, thể loại, nội dung chính 
- Thuyết minh về giá trị nội dung của bài thơ: 
 + Hào khí, sức mạnh của quân đội thời Trần (hai câu đầu) 
 + Chí làm trai theo tinh thần Nho giáo (hai câu cuối). 
- Thuyết minh về giá trị nghệ thuật của bài thơ: 
 + Sự cô đọng, đạt tới độ súc tích cao. 
 + Tính kì vĩ về thời gian, không gian, con ngưười . 
=> Kết cấu theo trình tự lôgic 
TèM TềI – MỞ RỘNG 
LỒNG TIẾNG CHO ĐOẠN VIDEO SAU