Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 101: Về luân lí xã hội ở nước ta - Lê Xuân Lập

hứng : “ mỗi khi  mới nghe ”. 
- Nguyên nhân : có đoàn thể , công đức ( có ý thức sẵn sàng làm việc chung ), có ăn học ( văn hóa ), biết nhìn xa trông rộng , 
Ở nước ta 
- Không hiểu , chưa có ý niệm , điềm nhiên như ngủ ( thờ ơ, tê liệt ). 
 Dẫn chứng : “ người mình thì phải ai tai nấy  đến mình ”. 
- Nguyên nhân : chưa có đoàn thể , ý thức dân chủ kém . 
b. Nguyên nhân dân Việt Nam không có luân lí xã hội . 
Từ xưa ông cha ta đã có ý thức đoàn thể chưa ? Dẫn chứng ? 
 Hồi cổ sơ ông cha ta đã có ý thức đoàn thể , cũng biết đến công ích . 
 Bọn học trò ham quyền tước , bả vinh hoa -> giả dối , nịnh hót -> phá tan đoàn thể của quốc dân 
Hội nghị Diên Hồng 
- Bọn vua quan mặc sức bóp nặn , vơ vét của dân , coi sự dốt nát của dân là điều kiện tốt để củng cố quyền lực và lòng tham . 
- Dân ta “ phải ai tai nấy , ai chết mặc ai !”, sợ sệt , ù lì , trơ trọi , lơ láo , không biết đoàn thể , không trọng công ích . 
- Người này đối với kẻ kia đều theo sức mạnh ; thấy quyền thế thì chạy theo quỵ lụy , nhờ vả . 
c. Thái độ của tác giả : 
Căm ghét cao độ ( Xưng hô miệt thị ) 
Mỉa mai , châm biếm , tố cáo ( Hình ảnh ví von) 
Đau xót , cảm thông 
Xưng hô : bọn học trò , kẻ mang đai đội mũ , kẻ áo rộng khăn đen , bọn quan lại , bọn thượng lưu , đám quan trường , lũ ăn cướp có giấy phép  
Hình ảnh ví von: kẻ mang đai đội mũ ngất ngưởng ngồi trên , kẻ áo rộng khăn đen lúc nhúc lạy dưới , lũ ăn cướp có giấy phép  
“ Dân khôn mà chi! Dân ngu mà chi! Dân lợi mà chi! Dân hại mà chi! Dân càng nô lệ , ngôi vua càng lâu dài , bọn quan lại càng phú quý !” 
* Lòng yêu nước nồng nàn , tha thiết ; đau xót trước tình cảnh khốn khổ của người dân và vận mệnh của dân tộc . 
* Căm ghét sâu sắc bọn vua quan sâu mọt , thối nát , hại nước , hại dân -> cần phải xóa bỏ -> khát vọng phủ định triệt để chế độ vua quan chuyên chế . 
Qua phần 2, em có nhận xét gì về tình cảm và thái độ của tác giả đối với dân , với nước và đối với bọn vua quan chuyên chế phong kiến ? 
3. Phần 3: Giải pháp . 
Muốn độc lập , tự do -> có đoàn thể , có tổ chức -> truyền bá tư tưởng xã hội chủ nghĩa ( dân chủ ) trong nhân dân . 
Giải pháp rõ ràng , ngắn gọn , thuyết phục -> thể hiện ước mơ về một tương lai tươi sáng cho nước nhà . 
4. Đặc sắc nghệ thuật . 
Theo anh / chị , những yếu tố nào làm nên sức hấp dẫn của bài văn ? 
b. Yếu tố nghị luận : 
c. Yếu tố biểu cảm : 
Lập luận chặt chẽ,lôgic 
Dẫn chứng cụ thể , xác thực 
Giọng văn mạnh mẽ , hùng hồn 
Dùng nhiều câu cảm thán 
Cụm từ ẩn chứa tình cảm đồng bào , dân tộc 
Nêu ý nghĩa khái quát của đoạn trích ? 
III. Ý nghĩa văn bản . 
Tinh thần yêu nước , tư tưởng tiến bộ và ý chí quật cường của Phan Châu Trinh: dũng cảm vạch trần thực trạng đen tối của xã hội đương thời , đề cao tư tưởng đoàn thể vì sự tiến bộ , hướng về một ngày mai tươi sáng của đất nước . 
IV. Tổng kết . ( SGK ) 
Bài văn giàu sức thuyết phục , lay chuyển mạnh mẽ nhận thức và tình cảm người nghe . 
* Bài tập củng cố : 
Những vấn đề tác giả đặt ra trong đoạn trích liệu còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay ? 
- Ý nghĩa thời sự của tư tưởng Phan Châu Trinh. 
* Dặn dò : chuẩn bị bài . 
Luyện tập thao tác lập luận bình luận 
Anh/Chị học được ở bài luận những gì về nghệ thuật lập luận ? 
- Bài học về nghệ thuật lập luận qua đoạn trích . 
Chân thành cảm ơn Quý thấy cô và các em