Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 18: Lẽ ghét thương ( Trích “Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu )

 Lạc 
đều là những người có tài , có đức , có chí hướng giúp đời , giúp dân nhưng không đạt sở nguyện ( đồng cảnh ngộ với Nguyễn Đình Chiểu ) 
Niềm cảm thông sâu sắc tận đáy lòng . 
Khổng Tử 
Tượng Khổng Tử 
Hàn Dũ 
Đào Tiềm ( Nguyên Lượng ) 
Gia Cát Lượng 
II. ĐỌC HIỂU: 
Thương nhân dân lầm than, khổ cực 
Thương ngừời tài đức không có dịp giúp đời 
 Lẽ ghét thương của Nguyễn Đình Chiểu xuất phát từ tình cảm yêu thương nhân dân , mong muốn họ yên bình , hạnh phúc , muốn người tài có dịp giúp đời . 
 Lẽ ghét thương : 
II. ĐỌC HIỂU: 
- Điệp từ : tần số lớn (12 lần ) 
- Đối từ : ghét (10 câu )– thương (14 câu ) 
 Tăng cường độ cảm xúc 
 Ý nghĩa : 
- Tình cảm trong sáng , phân minh sâu sắc . 
- Lẽ ghét - thương tưởng đối lập mà hoàn toàn nhất quán . Cảm xúc thương là chủ đạo . 
 Đỉnh cao tình cảm , tư tưởng của Nguyễn Đình Chiểu 
 Lẽ ghét thương : 
II. ĐỌC HIỂU: 
 là người phát ngôn cho tư tưởng Đồ Chiểu . 
 Nằm trong hệ thống nhân vật ẩn sĩ ( ngư tiều ) của văn học trung đại nhưng có tính cách quần chúng ( bộc trực , thẳng thắn , phân minh ) 
 điển hình cho người Nam Bộ 
3. Nhân vật ông Quán : 
II. ĐỌC HIỂU: 
- Điển cố dày đặc : tính uyên bác + kể rõ : dễ hiểu 
- Đậm tính triết lý nhưng không khô khan, cứng nhắc mà dạt dào cảm xúc . 
- Lời lẽ mộc mạc , có phần thô sơ nhưng thu hút , dễ đi vào lòng người . 
4. Nghệ thuật : 
III. GHI NHỚ: 
 Đoạn trích Lẽ ghét thương nói lên những tình cảm yêu , ghét rất phân minh , mãnh liệt và tấm lòng thương dân sâu sắc của Nguyễn Đình Chiểu . Lời thơ mộc mạc , chân chất nhưng đậm đà cảm xúc .