Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 76: Hầu trời

 nổi lên như một ngôi sao sáng, vừa độc đáo, vừa dồi dào năng lực sáng tạo . Ông là một cây bút phóng khoáng, xông xáo trên nhiều lĩnh vực, đi khắp miền đất nước, ông để lại nhiều tác phẩm với nhiều thể loại . Ông đã từng làm chủ bút tạp chí Hữu Thanh , An Nam tạp chí . Ông được đánh giá là người mở đầu cho thơ mới của văn học Việt Nam, là "gạch nối giữa hai thời kỳ văn học cổ điển và hiện đại". Ngoài sáng tác thơ, Tản Đà còn dịch thơ Đường và được biết đến như một người dịch thơ Đường sang thơ lục bát hay nhất Việt Nam. 
Nhaø thô Taûn Ñaø (1889 - 1939) 
Taûn Ñaø qua kí hoïa (1889 - 1939) 
Hình ảnh minh hoạ thêm về Tản Đà và quê hương – gia đình của ông 
 Núi Tản , Sông Đà - quê hương của Tản Đà 
Cảnh non nước - Nguồn cảm hứng cho tác phẩm 
“ Thề non nước của Tản Đà ” 
Con gái Nguyễn Thuý Ngọc và hai cháu ngoại Hương Thu và Thuý Loan của Tản Đà . 
Bún thang-Món ăn khoái khẩu của Tản Đà 
- Hầu Trời được in trong tập “ Còn chơi ” của Tản Đà , xuất bản lần đầu năm 1921. Bài thơ ra đời vào thời điểm khuynh hướng lãng mạn đã khá đậm nét trong văn chương thời đại . Xã hội TD1/2 PK đầy rẫy những ngang trái và xót xa . 
- Cảm hứng sáng tác : 
+ Nói về Trời - một mô típ nghệ thuật có tính hệ thống trong thơ Tản Đà . 
( Ông tự coi mình là một trích Tiên - một vị Tiên bị đày xuống hạ giới vì tội “ ngông ”; Ông luôn mơ thấy mình lênThượng giới , lên Thiên đình để hội ngộ với các mỹ nhân cổ kim như Tây Thi , Chiêu Quân , Dương Quý Phi và đàm đạo văn chương với các bậc tiền bối như : Nguyễn Trãi , Hàn Thuyên , Đoàn Thị Điểm , Hồ Xuân Hương ; thậm chí với cả cụ Khổng Tử . Ô ng còn Viết thư hỏi Giời và bị Giời mắng ). 
=> Hầu Trời là một khoảnh khắc trong cả chuỗi lãng mạn đó c ủa nhà thơ . 
2. Về Xuất xứ và c ảm hứng sáng tác của bài thơ 
 - Ph ần 1 : T ừ đầu “ Truyền cho văn sĩ ngồi chơi đấy ” : Giôùi thieäu caâu chuyeän 
 - Ph ần 2 . Ti ếp “ ta chưa biết ” Thi nhaân ñoïc thô cho Trôøi vaø chö tieân nghe : 
 a . Thaùi ñoä cuûa thi nhaân khi ñoïc thô vaø vieäc thi nhaân noùi veà taùc phaåm cuûa mình 
 b. Thaùi ñoä cuûa ngöôøi nghe thô ( Trôøi vaø chö tieân ) 
 - Ph ần 3: Còn lại : Thi nhaân troø chuyeän vôùi Trôøi 
 a . Thi nhaân keå veà hoaøn caûnh cuûa mình 
 b . Traùch nhieäm vaø khaùt voïng cuûa thi nhaân 
3.Bố cục và nội dung của bài thơ 
1.Đọc và tìm hiểu chú thích : 
 - Đọc diễn cảm . Chú ý phân biệt được lời thoại với lới kể , nhằm lột tả được tinh thần phóng túng , pha chút ngông nghênh , dí dỏm của Tản Đà . 
 - Tìm hiểu và nắm vững nghĩa của các từ được chú thích của văn bản trong sách giáo khoa . 
II/ ĐỌC HIỂU 
2.Phân tích : 
 a. Giới thiệu câu chuyện : 
 - Câu chuyện xảy ra vào lúc “ đêm qua ” gợi khoảnh khắc vắng lặng , yên tĩnh . 
- Chuyện kể về giấc mơ được lên cõi tiên của tác giả ( thật được lên tiên sướng lạ lùng ). 
Nhân vật trữ tình là nhà thơ đang mang tâm trạng “ chẳng phải hoảng hốt , đang mơ mộng ). 
* Cái hay trong nghệ thuật biểu đạt của nhà thơ : 
 + Cách dùng điệp từ “ Thật ” ( Thật hồn ! Thật phách!Thật thân thể ! Thật được lên Tiên ) 
 Nhấn mạnh tâm trạng , cảm xúc thật của thi nhân . 
 + Kết cấu câu cảm thán bộc lộ cảm xúc bàng hoàng của nhà thơ . 
 + Kết hợp câu khẳng định diễn tả trạng thái mơ mà như tỉnh ; thực mà như hư của nhà thơ . 
Tác giả kể lại câu chuyện nằm mơ xảy ra vào lúc nào và nói về việc gì?Nhân vật trong câu chuyện là ai ? Tâm trạng của nhân vật ? 
* Nhận xét về nghệ thuật giới thiệu câu chuyện của tác giả trong phần 1 của bài thơ ? 
Caùch giôùi thieäu treân ñaõ gôïi cho ngöôøi ñoïc veà töù thô laõng maïn nhöng caûm xuùc laø coù thöïc . Taùc giaû muoán ngöôøi ñoïc caûm nhaän ñöôïc caùi “ hoàn coát ” trong coõi moäng , moäng maø nhö tænh , hö maø nhö thöïc . -- Ngay khoå thô môû ñaàu ngöôøi ñoïc caûm nhaän ñöôïc moät “ caùi toâi ” caù nhaân ñaày chaát laõng maïn , bay b ổ ng pha laãn vôùi neùt “ ngoâng ” trong phong caùch thô vaên cuûa thi nhaân .  - Vôùi caùch vaøo chuyeän thaät ñoäc ñaùo , coù duyeân ñaõ laøm cho caâu chuyeän maø taùc giaû saép keå