Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 89: Đặc điểm loại hình của tiếng Việt - Nguyễn Thị Thu Trang

rường hợp một từ phát âm nhiều lần. 
+ Có hai loại hình ngôn ngữ chính: Loại hình ngôn ngữ tiếng Việt với âm tiết và cách phát âm tách bạch, rõ ràng; loại hình ngôn ngữ tiếng Anh với số lượng âm tiết và phát âm không tương đồng nhau. 
Theo em, ngôn ngữ trên thế giới được chia làm mấy loại hình chính? 
I – Loại hình ngôn ngữ 
Khái niệm . 2. Phân loại 
Theo em, ngôn ngữ được phân loại như thế nào ? 
Ví dụ 
b. Phân loại: 
Cơ sở của sự phân loại: Các nhà ngôn ngữ học qua đối chiếu so sánh, dựa vào những đặc trưng cơ bản (về mặt ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp) để phân loại ngôn ngữ vào một số loại hình. 
* Có hai loại hình ngôn ngữ khá quen thuộc với chúng ta: 
Loại hình ngôn ngữ đơn lập (như tiếng Việt, tiếng Thái, tiếng Hán) 
- Loại hình ngôn ngữ hoà kết (như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga) 
II – Đặc điểm loại hình của tiếng Việt 
1. Đặc điểm 1: Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp 
Ví dụ: 
* Ví dụ 1. 
“Đâu gió cồn thơm đất nhả mùi” 
“Đâu những chiều sương phủ bãi đồng” 
“Lúa mềm xao xác ở ven sông” 
( Nhớ đồng - Tố Hữu) 
Mỗi câu thơ có bao nhiêu tiếng? Mỗi tiếng tương ứng với bao nhiêu từ? 
 Mỗi câu thơ có bảy tiếng, cũng là bảy âm tiết, đọc và viết tách rời nhau. 
“Đâu / gió / cồn / thơm / đất / nhả / mùi” 7 tiếng – 7 từ 
“Đâu / những / chiều / sương / phủ / bãi đồng ” 7 tiếng – 6 từ 
“ Vẩn vơ / theo / mãi / vòng / quanh quẩn ” 7 tiếng – 5 từ 
Hãy tạo ra các từ mới (từ ghép, từ láy) từ các từ đơn trong các câu thơ trên. 
II – Đặc điểm loại hình của tiếng Việt 
Đặc điểm 1: Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp 
a. Ví dụ. 
* Ví dụ 2 : 
Tiếng Anh 
Thank you 
Khi phát âm đọc nối âm “k” và âm “y” 
Tiếng Việt 
Mộ tổ ; Các anh 
Không thể đọc nối âm thành “Một ổ; Cá canh” được 
 Trong tiếng Việt không có hiện tượng nối âm từ âm tiết này, sang âm tiết khác như vẫn thường thấy trong tiếng Anh, tiếng Pháp 
II – Đặc điểm loại hình của tiếng Việt 
Đặc điểm 1 : Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp 
Ví dụ b. Kết luận. 
Rút ra kết luận về đặc điểm 
 thứ nhất của loại hình của 
tiếng Việt 
Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp: 
- Về mặt ngữ âm: 
+ Tiếng là âm tiết . Mỗi âm tiết trong tiếng Việt khi nói, khi viết được tách bạch rõ ràng, hoàn toàn có thể xác định được ranh giới giữa các âm tiết. 
+ Trong tiếng Việt không có hiện tượng nối âm từ âm tiết này sang âm tiết khác như vẫn thường thấy trong tiếng Anh, tiếng Pháp 
- Về mặt sử dụng: Tiếng có thể là một từ đơn hoặc yếu tố cấu tạo nên từ. 
II – Đặc điểm loại hình của tiếng Việt 
Đặc điểm 1 : Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp 
Bài tập vận dụng: 
? Dựa vào số lượng âm tiết, hãy xác định thể loại của bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” của Hàn Mặc Tử. 
Trả lời: Bài thơ có 3 khổ, mỗi khổ 4 câu, mỗi câu 7 tiếng 
 Bài thơ được làm theo thể thất ngôn tứ tuyệt liên hoàn. 
Sở GD&ĐT Bắc Giang 
Trường THPT Tư Thục Việt Yên 
======= ﻊﻊﻻﻻ ======= 
Tiết: 90. Tiếng Việt 
Lớp dạy: 11A2 
Ngày dạy: 05/03/2009 
Người thực hiện: Nguyễn Thị Thu Trang 
Đặc điểm loại hình của tiếng Việt 
II - Đặc điểm loại hình tiếng Việt 
2. Đặc điểm 2: Từ không biến đổi hình thái . 
Ví dụ. + “Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông Một người 1 chín nhớ mười mong một người 2 ” (Tương tư - Nguyễn Bính) 
? Xác định chức năng ngữ pháp của các từ “người” trong câu thơ trên? 
Trả lời: Người 1 là chủ ngữ, chủ thể của nhớ, người 2 là bổ ngữ, chỉ đối tượng của mong. 
? Xét về mặt ngữ âm và chữ viết, từ “người” có biến đổi hình thái không? 
- Xét về mặt ngữ âm và sự thể hiện bằng chữ viết hoàn toàn không có sự đổi thay, khác biệt nào giữa hai từ “người”. 
+ Tương tự, nhận xét về hai từ “cỏ” trong ví dụ sau: 
“Ngoài đường đê cỏ 1 con tràn biếc cỏ 2” 
II - Đặc điểm loại hình tiếng Việt 
2. Đặc điểm 2: Từ không biến đổi hình thái . 
Ví dụ. 
+ So sánh với tiếng Anh. 
Tiếng Anh 
I live in Bắc Giang city 
She lives in Bắc Giang city 
I lived in Bắc Giang city. 
Tiếng Việt 
Tôi sống ở thành phố Bắc Giang 
Cô ấy sống ở thành phố Bắc Giang 
Tôi đã sống ở thành phố Bắc Giang 
Nhận xét : Tiếng Việt k