Bài giảng Ngữ văn Lớp 12 - Tiết 7+8: Tuyên ngôn độc lập

lợi, ngày 26.8.1945 Hồ Chí Minh từ Việt Bắc về Hà Nội. Tại nhà số nhà 48 phố Hàng Ngang, Người soạn thảo “Tuyên ngôn độc lập”. 
 2. Mục đích sáng tác 
 Tuyên bố nền độc lập, chấm dứt chế độ thực dân phong kiến, mở ra kỉ nguyên độc lập, tự do cho dân tộc. Khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hoà. 
 3. Đối tượng sáng tác 
 Đồng bào cả nước. 
 Nhân dân trên toàn thế giới 
 Đặc biệt là các nước Pháp, Mỹ các thế lực thù địch đang lăm le muốn xâm chiếm nước ta . 
4. Thể loại: 
Văn chính luận ( Nghị luận chính trị) 
+ Đặc điểm: Lập luận chặt chẽ ; lý lẽ đanh thép; dẫn chứng hùng hồn xác thực. 
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 
Kính mời quý thầy cô cùng các em học sinh tham gia vào tình huống sau: 
 Tình huống: Sau khi cách mạng tháng Tám thành công, những người đứng đầu chính phủ lâm thời Việt Nam muốn tuyên bố nền độc lập, 
nhưng người Pháp không cam tâm chấp nhận 
kết quả này. Họ đã gửi thư bác bỏ ý định tuyên bố nền độc lập của Việt Nam và vì vậy mới có hội nghị này. 
 HỘI NGHỊ BÊN LỀ “TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP” 
HỘI NGHỊ BÊN LỀ 
“TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP 
Các giá trị của tác phẩm 
Giá trị lịch sử 
Giá trị văn học 
Là văn kiện lịch 
 sử vô giá 
Là áng văn chính 
luận mẫu mực 
Chấm dứt hơn 
80 nô lệ thực 
dân Pháp 
Mở ra một 
 kỷ nguyên 
 mới HB - ĐL 
Lập luận 
Chặt chẽ 
Lý lẽ 
đanh thép 
Dẫn chứng 
hùng hồn 
Xác thực 
Chấm dứt 
trên 1000năm phong kiến 
4 
5. Bố cục 
- Phần 1 : “Hỡi đồng bào” “chối cãi được” Đặt vấn đề: Nêu cơ sở pháp lí và chính nghĩa. 
- Phần 2: “Thế mà” “phải được độc lập” 
Giải quyết vấn đề: Nêu cơ sở thực tế. 
- Phần 3: Còn lại. 
 Kết thúc vấn đề: Tuyên bố độc lập. 
11 
Tiết 7; 8: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP ( Hồ Chí Minh) 
- Trích dẫn 
TNĐL 1776 của Mĩ 
TN DQ-NQ 1791 của Pháp 
+ Thái độ trân trọng những danh ngôn bất hủ 
+ Lấy lời lẽ tổ tiên người Mĩ, Pháp nói với người Mĩ, Pháp hiện tại nghệ thuật lấy “gậy ông đập lưng ông” 
+ Đặt ba cuộc cách mạng, ba nền độc lập ngang hàng nhau niềm tự hào dân tộc. 
+ Dùng chân lí đã được thừa nhận, làm cơ sở pháp lí vững chắc. 
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 
1. Đặt vấn đề: Nêu cơ sở pháp lí 
Hồ Chí Minh đặt vấn đề bằng cách nào? 
Tác dụng của cách đặt vấn đề đó? 
12 
 + Từ quyền con người nâng lên thành quyền dân tộc. 
+ Đóng góp lớn, đầy sáng tạo cho lí luận của phong trào cách mạng giải phóng dân tộc trên thế giới. 
 Không dừng lại ở sự trích dẫn, Hồ Chí Minh còn “suy rộng ra”. Theo em, ý nghĩa của sự “suy rộng 
 ra” ấy là gì? 
Tiết 7; 8: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP ( Hồ Chí Minh) 
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 
1. Đặt vấn đề: Nêu cơ sở pháp lí 
13 
“Tất cả mọi người đàn ông ( All Men) đều sinh ra có quyền bình đẳng” 
 (“Tuyên ngôn độc lập” của Mỹ) 
“Tất cả mọi người ( PeoPle)) đều sinh ra có quyền bình đẳng” 
 (Hồ Chí Minh dịch) 
“ Chỉ bằng một sự thay đổi nhỏ, Hồ Chí Minh đã giải phóng cho cả một nửa nhân loại ”. 
 (Lady Botton- nhà văn Mỹ) 
14 
 Sơ kết: 
 Đặt vấn đề một cách khéo léo, 
Hồ Chí Minh đã tạo một cơ sở vững chắc làm nền tảng cho bản “Tuyên ngôn độc lập”. Đoạn văn thể hiện nổi bật những nét đặc sắc trong nghệ thuật lập luận của tác giả. 
Tiết 7; 8: TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP ( Hồ Chí Minh) 
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 
1. Đặt vấn đề: Nêu cơ sở pháp lí 
Đánh giá của em về phần đặt vấn đề 
của bản“Tuyên ngôn độc lập”? 
Tội ác của thực dân Pháp ở Việt Nam . 
II. ĐỌC HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN 
2. Giải quyết vấn đề: Nêu cơ sở thực tế 
Qua việc tìm hiểu sách giáo khoa em hãy cho biết: Khi đến Việt Nam Pháp đã gây ra những tội ác nào? 
Khi đến Việt Nam Pháp đã gây ra hai tội ác lớn: 
 Xâm lược nước ta và đưa ra những chính sách cai trị tàn độc 
 Hai lần bán nước ta cho Nhật 
17 
2. Giải quyết vấn đề: Nêu cơ sở thực tế 
Chính sách cai trị tàn độc của thực dân Pháp được Bác trình bày thông qua những dẫn chứng nào? Nhận xét về cách trình bày dẫn chứng của Bác? 
- Nêu hệ thống tội ác : 
Về chính trị: 
Về xã hội: 
 Dẫn chứng toàn diện, tiêu biểu, xác thực, giọng văn hùng biện + trữ tình. 
Tố cáo tội ác chồng chất, trên mọi lĩnh vực của thực 
dân Ph