Bài giảng Ngữ văn Lớp 12 - Văn bản: Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Trích)

: Sông Đông Ba 
MC: Ngã ba Tuần 
MH: Ngã ba Sình 
Hoa đỗ quyên rừng 
AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG? 
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN: 
* Ở thượng nguồn: 
- Là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa những bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác,  
- Có lúc dịu dàng say đắm khi qua những dặm dài có hoa đỗ quyên rừng 
- Như một cô gái Di – gan phóng khoáng và man dại, tâm hồn tự do, trong sáng. 
 V ẻ đẹp đầy nữ tính nhưng không đơn điệu : hoang dã, phóng khoáng, mãnh liệt ; hiền hòa, dịu dàng, yên ả. . 
Hoàng Phủ Ngọc Tường 
1. Vẻ đẹp sông Hương: 
a. Từ góc độ địa lý: 
(Trích) 
AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG? (Trích) 
* Về đồng bằng và ngoại vi TP Huế: 
- Mang vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ , trở thành người mẹ của phù sa 
- Liên tục đổi dòng , uốn mình theo những đường cong, mềm như tấm lụa 
- Màu nước biến ảo : sớm xanh, trưa vàng, chiều tím 
- Khi qua rừng thông u tịch với những lăng mộ các vua chúa triều Nguyễn, mang vẻ đẹp triết lý cổ thi. 
 Sông Hương duyên dáng, dịu dàng 
Hoàng Phủ Ngọc Tường 
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN: 
1. Vẻ đẹp sông Hương: 
a. Từ góc độ địa lý: 
chiều tím 
sớm xanh 
trưa vàng 
AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG? (Trích) 
* Khi vào TP Huế: 
-SH vui tươi hẳn lên như gặp được người tình mong đợi. 
- Trôi đi thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh. 
- Chiếc cầu trắng in ngần trên nền trời như vầng trăng non 
- Ở cồn Giã Viên, sông Hương uốn cánh cung nhẹ sang cồn Hến như tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu 
 Sông Hương dịu dàng, thủy chung như tâm hồn người Huế 
Hoàng Phủ Ngọc Tường 
“Con sông dùng dằng, con sông không chảy Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu.” 
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN: 
1. Vẻ đẹp sông Hương: 
a. Từ góc độ địa lý: 
- Trước khi về biển, s. Hương chí tình quay lại để nói lời thề 
AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG? (Trích) 
 Trong địa dư (Nguyễn Trãi) gọi là dòng Linh Giang 
- Từng chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới Đại Việt 
- Soi bóng kinh thành Phú Xuân của Nguyễn Huệ 
- Sống hết lịch sử bi tráng của những cuộc khởi nghĩa đau thương mà anh hùng 
 Sông Hương là chứng nhân của lịch sử dân tộc. 
Hoàng Phủ Ngọc Tường 
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN: 
1. Vẻ đẹp sông Hương: 
b. Từ góc độ lịch sử: 
AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG? (Trích) 
- Sông Hương trở thành người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya 
- Là nguồn cảm hứng sáng tác của văn nghệ sĩ: Tản Đà, Cao Bá Quát, Bà Huyện Thanh Quan, Tố Hữu. 
Hoàng Phủ Ngọc Tường 
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN: 
1. Vẻ đẹp sông Hương: 
c. Từ góc độ văn hóa: 
 Bằng liên tưởng, tưởng tượng, so sánh, nhân hóa, Điệp cấu trúc, động từ mạnh; câu văn dài ngắn xen kẽ ...  tác giả đã khắc họa sinh động vẻ đẹp của Sông Hương – thể hiện niềm tự hào về quê hương đất nước 
AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG? (Trích) 
Hoàng Phủ Ngọc Tường 
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN: 
2. Ý nghĩa nhan đề: 
- Câu nghi vấn gây hứng thú tìm hiểu, tác giả dễ dàng ngợi ca vẻ đẹp sông Hương 
- Nhắc lại huyền thoại của làng Thành Trung. 
III. TỔNG KẾT: 
Ghi nhớ: (SGK.)