Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 95: Ý nghĩa văn chương

ơi xuống bên chân mình. Thi sĩ thương hại quá, khóc nức lên, quả tim cùng hoà một nhịp với sự run rẩy của con chim sắp chết. Tiếng khóc ấy, dịp đau thương ấy chính là nguồn gốc của thi ca . 
Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải không có ý nghĩa. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật, muôn loài. 
 Thảo luận cặp đôi 
Bàn về ý nghĩa của văn chương văn bản bắt đầu bằng câu chuyện nào? Em có nhận xét gì về câu chuyện này. 
- Dẫn chứng : “ một thi sĩchân mình.” 
- Tạo sự hấp dẫn, dẫn dắt người đọc vào tác phẩm. 
- Khẳng định tính nhân văn của câu chuyện. 
 Luận điểm: nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng hơn là thương cả muôn vật, muôn loài. 
Em hãy kể một vài câu chuyện về tình thương, lòng nhân ái và hiện thực cuộc sống để thấy rõ nguồn gốc của văn chương? 
Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng 
Nhất nước 
Tam cần 
Nhì phân 
Tứ giống 
- Văn chương bắt nguồn từ cuộc sống lao động. 
- Văn chương bắt nguồn từ thực tế đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, chống giặc ngoại xâm. 
Đêm nay Bác không ngủ. 
Đồng chí 
Trăm năm trong cõi người ta,Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau.Trải qua một cuộc bể dâu,Những điều trông thấy mà đau đớn lòng. 
Đau đớn thay phận đàn bà 
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung 
- Thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến. 
b. Nhiệm vụ của văn chương 
 “ Văn chương sẽ là ... muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn chương còn ..” 
hình dung 
sáng tạo 
của sự sống 
ra sự sống 
Điền từ còn thiếu vào chỗ trống trong câu văn dưới đây 
* 
Hình dung của sự sống 
- Phản ánh cuộc sống đa dạng, phong phú muôn màu muôn vẻ. 
+ Phản ánh cuộc chiến đấu 
Nam quốc sơn hà 
* 
Hình dung của sự sống 
- Phản ánh cuộc sống đa dạng, phong phú muôn màu muôn vẻ. 
+ Phản ánh cuộc chiến đấu 
+ Phản ánh tình yêu quê hương đất nước 
Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước 
Sài Gòn tôi yêu 
* 
Hình dung của sự sống 
- Phản ánh cuộc sống đa dạng, phong phú muôn màu muôn vẻ. 
+ Phản ánh cuộc chiến đấu 
+ Phản ánh tình yêu quê hương đất nước 
+ Phản ánh cuộc sống gia đình, quyền trẻ em 
* 
Hình dung của sự sống 
- Phản ánh cuộc sống đa dạng, phong phú muôn màu muôn vẻ. 
+ Phản ánh cuộc chiến đấu 
+ Phản ánh tình yêu quê hương đất nước 
+ Phản ánh cuộc sống gia đình, quyền trẻ em 
+ Phản ánh vai trò của giáo dục 
Cổng trường mở ra 
* 
Hình dung của sự sống 
- Phản ánh cuộc sống đa dạng, phong phú muôn màu muôn vẻ. 
+ Phản ánh cuộc chiến đấu 
+ Phản ánh tình yêu quê hương đất nước 
+ Phản ánh cuộc sống gia đình, quyền trẻ em 
+ Phản ánh vài trò của giáo dục 
+ Phản ánh ước mơ công lý, cải tạo hiện thực xã hội, sự công bằng cho người lao động 
Truyện “Thạch Sanh” 
Truyện “ Cây bút thần” 
* 
Sáng tạo ra sự sống 
- Đưa ra ý tưởng mà cuộc sống hiện tại chưa có, nhưng sẽ có nếu con người phấn đấu . 
Nhiều móm đồ thần kì trong Doraemon đã thành sự thật 
Xe tự động lái 
Máy định vị 
Máy tạo môi trường không trọng lực 
Thiết bị giả tập lái xe 
c . Công dụng của văn chương 
- Luyện những tình cảm sẵn có 
+ Tình yêu ông bà, cha, mẹ là những tình cảm sẵn có, văn chương nhắc nhở ta tình cảm đối với ông bà, cha, mẹ Văn chương giáo dục lòng biết ơn đối với con người. 
+ Văn chương giúp chúng ta thêm yêu cái đẹp, yêu thiên nhiên đất nước giúp ta biết phân biệt phải - trái, xấu - tốt 
- Gây những tình cảm không có 
- Văn chương làm cho ta biết vui, buồn, hờn, giận vì những chuyện không đâu, những người không quen biết. 
- Văn chương làm cho đời sống thêm phong phú. 
Bài “Sông núi nước Nam” khơi dậy trong lòng người nghe, người đọc Lòng tự hào về dân tộc 
Những câu ca dao về tình yêu quê hương đất nước Bồi đắp tình yêu và lòng tự hào về quê hương 
Đọc bài “Cuộc chia tay của những con búp bê” ta Ước cho mọi gia đình hạnh phúc bên nhau mãi mãi 
Nhưng mấy ai có nỗi lo nước thương nhà như Bác Hồ trong bài “Cảnh khuya”. 
Mấy ai có nỗi thương cảm khát vọng cao cả như Đỗ Phủ trong bà