Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 9: Văn bản "Tức nước vỡ bờ"

, Lều chõng (1939)  
  Việc làng (1940) , Lão Tử (1942) 
    Mặc tử (1942), Trong rừng nho   
    Văn học Việt Nam (1942) 
    Hoàng Lê nhất thống chí 
    Phiên chợ trung du 
Giải thưởng văn chương : 
Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật 
đợt I  năm 1996. 
Tác giả : Ngô Tất Tố   
Tiết 1 - Văn bản 
I.Đọc - giới thiệu chung : 
4. Tóm tắt 
Tức nước vỡ bờ 
1, Tác giả : Ngô Tất Tố (1893-1954 ) 
 Nhaø vaên hieän thöïc xuaát saéc , chuyeân vieát veà noâng thoân tröôùc CM Thaùng taùm , 
- Trích “ Taét ñeøn ” ( 26 chương ) Đoạn trích ở Chöông XVIII 
- PTBĐ: Töï söï , keát hôïp mieâu taû , bieåu caûm 
2 . Tác phẩm 
3. Bố cục : 2 phần 
+ P1: Töø ñaàu ñeán “ ngon mieäng hay khoâng”:đCaûnh chò Daäu chaêm soùc choàng 
+ P2: Coøn laïi : Caûnh chò Daäu ñoái maët vôùi boïn tay sai 
 
Mở đầu tác phẩm là không khí căng thẳng , ngột ngạt của làng Đông Xá trong những ngày sưu thuế . Cổng làng đóng lại , công việc cày bừa đình đốn , bọn Lý trưởng , trương tuần chửi bới , quát tháo om sòm ; mấy tên cai lệ , lính cơ tay thước , roi song, dây thừng đi tróc người thiếu thuế . Tiếng trống , mõ , tù và inh ỏi , tiếng thét , tiếng đánh đập , tiếng kêu khóc thảm thiết vang lên như trong một cuộc săn người . Gia đình chị Dậu thuộc loại " nhất nhì trong hạng cùng đinh " nên chị phải chạy vạy ngược xuôi để có tiền nộp suất sưu cho anh Dậu . Bọn nhà giàu chẳng những không cho chồng chị vay mượn mà còn nhiếc móc , đe doạ . Anh Dậu đang ốm cũng bị bọn tay sai xông đến đánh trói , lôi ra đình cùm kẹp . Chị đành phải rứt ruột đem cái Tí , đứa con gái đầu lòng lên bảy tuổi bán cho lão Nghị Quế bên thôn Đoài . Vợ chồng lão giàu có mà keo kiệt , tàn ác , đã lợi dụng tình cảnh khốn cùng của chị , mua cái Tí và cả một ổ chó mà chỉ trả hai đồng bạc ! Cộng với mấy hào bán gánh khoai , chị tưởng vừa đủ nộp suất sưu và chồng sẽ được tha về ; ngờ đâu , bọn lý dịch lại bắt chị phải nộp cả suất sưu của người em chồng đã chết từ năm ngoái ! Thật là cùng đường . 
Tóm tắt tác phẩm 
Giữa đình làng , tiếng kêu uất ức của chị vang lên thảm thiết . Đêm hôm ấy , người ta cõng anh Dậu rũ rượi như một xác chết ở ngoài đình về trả cho chị . Gọi mãi anh không tỉnh , chị vô cùng hoảng sợ , đau đớn . May sao , nhờ bà con xung quanh xúm đến cứu giúp , 
anh Dậu đã tỉnh lại . Một bà lão hàng xóm ái ngại cảnh nhà chị nhịn đói suốt từ hôm qua, mang đến cho chị bát gạo để nấu cháo . Sáng sớm hôm sau khi anh Dậu vừa cố ngồi dậy cầm bát cháo , chưa kịp đưa lên miệng thì tên cai lệ và gã đầy tớ lý trưởng lại xộc vào định trói anh mang đi . Van xin thiết tha cũng không được , chị Dậu đã liều mạng chống lại quyết liệt , đánh ngã cả hai tên tay sai vô lại . Chị bị bắt lên huyện . Lão quan phủ Tư Ân lợi dụng tình cảnh của chị , cho chị tiền và giở trò bỉ ổi . Chị đã kiên quyết cự tuyệt , giằng nắm bạc ném vào mặt hắn và du hắn ngã kềnh . Cuối cùng , để có tiền nộp thuế cho chồng , chị đành gửi con, nhận lời lên tỉnh đi ở vú . Chủ của chị là một quan phủ già , dâm đãng , trong một đêm " tắt đèn " đã mò vào buồng chị  Chị Dậu gạt mạnh bàn tay của lão , vùng chạy ra ngoài sân , giữa lúc trời tối đen như mực " tối như cái tiền đồ của chị " 
Tãm t¾t ®o¹n trÝch 
 ChÞ DËu b­ng b¸t ch¸o ® Õn bªn chång “ ThÇy em h·y cè ngåi dËy hóp Ýt ch¸o cho ® ì xãt ruét ”. Anh DËu míi kÒ b¸t ch¸o ® Õn miÖng thì cai lÖ vµ ng­êi nh µ lÝ tr­ëng Ëp ® Õn thóc s­u . ChÞ DËu tõ tèn van xin khÊt sè tiÒn s­u cßn thiÕu . Cai lÖ qu¸t m¾ng chÞ sa s ả nh­ng chÞ vÉn cè chÞu nhÉn nhôc van xin . Cai lÖ kh«ng nghe lêi van xin cña chÞ DËu , h¾n ®¸ nh chÞ vµ sÊn ® Õn trãi anh DËu . ChÞ DËu liÒu cù l¹i ®¸ nh tªn cai lÖ vµ ng­êi nh µ lÝ tr­ëng víi c¬n giËn kh«ng ngu«i “ Th µ ngåi tï . đÓ cho chóng lµm tinh lµm téi m·i thÕ , t«i kh«ng chÞu ®­ îc ” 
Anh Dậu bị bắt 
Anh Dậu bị giam 
Bà cụ hàng xóm cho bát gạo 
Tiết 1 - Văn bản 
I.Đọc - giới thiệu chung : 
II.Đọc - tìm văn bản : 
Tức nước vỡ bờ 
1. Caûnh chò Daäu chaêm soùc choàng : 
- Quaït chaùo cho choùng nguoäi 
- Roùn reùn böng  ñeán choã choàng