Bài giảng Vật lý Lớp 12 - Bài 7: Sóng cơ và sự truyền sóng cơ - Trường THPT Nguyễn Thái Bình

mẩu nút chai M dao động (dao động tại O đã truyền qua nước đến M (trên mặt nước có sóng, O là nguồn sóng ) 
	Sóng cơ là dao động lan truyền trong một môi trường. 
	(sóng nước lan truyền trên mặt nước theo các phương khác nhau với cùng một tốc độ v) 
	Trong thí nghiệm H.7.1, vật nào dao động, vật nào là môi trường ? 
	 Vật dao động : các phần tử nước 
	Môi trường truyền sóng : nước 
 Hoạt động 1. Tìm hiểu về sóng cơ  2. Định nghĩa sóng cơ  
 Hoạt động 1. Tìm hiểu về sóng cơ 
Theo dõi đoạn phim sau : 
Hãy so sánh phương dao động của những thanh nhựa và phương truyền sóng ? 
	 Sóng trong trường hợp trên gọi là sóng ngang, vậy sóng ngang là gì ? 
Sóng ngang : sóng mà c ác phần tử của môi trường dao động theo phương vuông góc với phương truyền sóng. 
Môi trường truyền sóng ngang: Trừ sóng nước, sóng ngang chỉ truyền được trong chất rắn. 
 Hoạt động 1. Tìm hiểu về sóng cơ  3. Sóng ngang  
 Hoạt động 1. Tìm hiểu về sóng cơ 
Theo dõi đoạn mô phỏng sau: 
Hãy so sánh phương dao động của những phần tử lò xo và phương truyền sóng ? 
	 Sóng trong trường hợp trên gọi là sóng dọc, vậy sóng dọc là gì ? 
Sóng dọc : sóng mà c ác phần tử của môi trường dao động cùng phương với phương truyền sóng. 
Môi trường truyền sóng dọc : rắn, lỏng, khí 
Chú ý : Sóng cơ không truyền được trong chân không 
 Hoạt động 1. Tìm hiểu về sóng cơ 
1. Sự truyền của một sóng hình sin 
	 Quan sát kĩ mô phỏng sau và trả lời các câu hỏi : (chú ý chuyển động của các chấm màu) 
Sóng có hình dạng gì ? 
	 Hình sin 
Hoạt động 2. Tìm hiểu về các đặc trưng của một sóng hình sin  II. CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA MỘT SÓNG HÌNH SIN 
Nhận xét về sự chuyển động ( vị trí và trạng thái) của các phần tử (các chấm màu) của sóng ? 
	 Các chấm màu chỉ dao động lên xuống quanh VTCB; trạng thái dao động (pha) của các chấm màu truyền đi theo phương truyền sóng 
Hoạt động 2. Tìm hiểu về các đặc trưng của một sóng hình sin  1. Sự truyền của một sóng hình sin 
Các đỉnh sóng chuyển động hay cố định ? 
	 các đỉnh sóng chuyển động theo sóng 
Qua các nhận xét trên, em cho biết sóng hình sin lan truyền như thế nào ? 
	Khi sóng truyền đi, mỗi phần tử của sóng dao động tại chỗ quanh vị trí cân bằng, chỉ có đỉnh sóng dịch chuyển theo phương truyền với tốc độ v 
Hoạt động 2. Tìm hiểu về các đặc trưng của một sóng hình sin  1. Sự truyền của một sóng hình sin 
Li độ của mỗi phần tử sóng thay đổi như thế nào ? 
	Từ giá trị 0 (VTCB) đến giá trị cực đại ( biên độ A) 
Vậy biên độ A của sóng là gì ? 
Hoạt động 2. Tìm hiểu về các đặc trưng của một sóng hình sin  2. Các đặc trưng của một sóng hình sin 
a) Biên độ sóng (A): 
	l à biên độ dao động của 1 phần tử của môi trường có sóng truyền qua . 
Hoạt động 2. Tìm hiểu về các đặc trưng của một sóng hình sin  2. Các đặc trưng của một sóng hình sin 
Hãy so sánh các khoảng thời gian thực hiện một dao động toàn phần của các phần tử sóng ? 
	bằng nhau (chu kỳ T) 
Vậy chu kỳ T của sóng là gì ? 
Hoạt động 2. Tìm hiểu về các đặc trưng của một sóng hình sin  2. Các đặc trưng của một sóng hình sin 
b) Chu kỳ, tần số sóng : 
Chu kỳ T của sóng là chu kỳ dao động của 1 phần tử môi trường có sóng truyền qua. 
Đại lượng f = 1/T , gọi là tần số của sóng . 
Hoạt động 2. Tìm hiểu về các đặc trưng của một sóng hình sin  2. Các đặc trưng của một sóng hình sin 
S au một chu kì dao động T , sóng (trạng thái của 1 phần tử) truyền đi được những khoảng như thế nào ? 
	 bằng nhau ( c ùng li độ) và dao động về cùng một phía ( dao động cùng pha ) 
Những khoảng cách bằng nhau này gọi là bước sóng λ (lamđa) , vậy bước sóng là gì ? 	 
Hoạt động 2. Tìm hiểu về các đặc trưng của một sóng hình sin  2. Các đặc trưng của một sóng hình sin 
c) Bước sóng (λ ) : 
	là quãng đường mà sóng truyền trong 1 chu kỳ 
Quan sát mô phỏng, cho biết khi nào hai phần tử dao động cùng pha? 
	Hai phần tử cách nhau một số nguyên lần bước sóng thì dao động cùng pha . 
Hoạt động 2. Tìm hiểu về các đặc trưng của một sóng hình sin  2. Các đặc trưng của một