Bài giảng Vật lý Lớp 9 - Tiết 5: Đoạn mạch mắc song song

èn mắc song song : 
Cường độ dòng đ iện chạy qua mạch chính bằng tổng các cường độ dòng đ iện chạy qua các mạch rẽ : 
I = I 1 + I 2 (1) 
1. Nhớ lại kiến thức lớp 7 
Hiệu đ iện thế hai đ ầu đoạn mạch bằng hiệu đ iện thế giữa hai đ ầu mỗi mạch rẽ : 
U = U 1 = U 2 (2) 
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song 
I. Cường độ dòng đ iện và hiệu đ iện thế trong mạch mắc song song 
1. Nhớ lại kiến thức lớp 7 
C1 Quan sát sơ đ ồ mạch đ iện hình bên và cho biết đ iện trở R 1 , R 2 đư ợc mắc với nhau nh ư thế nào . Nêu vai trò của Vôn kế và Ampe kế trong sơ đ ồ 
2. Đoạn mạch gồm hai đ iện trở mắc song song 
TLC1 Sơ đ ồ mạch đ iện hình trên cho biết đ iện trở R 1 đư ợc mắc song song với R 2 . Ampe kế đo cường độ dòng đ iện chạy trong mạch chính . Vôn kế đo hiệu đ iện thế giữa hai đ ầu mỗi đ iện trở , đ ồng thời là hiệu đ iện thế giữa hai đ ầu đoạn mạch. 
Các hệ thức (1), (2) vẫn đ úng đ ối với đoạn mạch gồm hai đ iện trở mắc song song . 
A 
B 
K 
R 1 
R 2 
+ 
- 
V 
A 
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song 
I. Cường độ dòng đ iện và hiệu đ iện thế trong mạch mắc song song 
1. Nhớ lại kiến thức lớp 7 
C2 Hãy chứng minh rằng đ ối với đoạn mạch gồm hai đ iện trở mắc song song , cường độ dòng đ iện qua mỗi đ iện trở tỷ lệ nghịch với đ iện trở đ ó . 
I 1 / I 2 = R 2 / R 1 (3) 
2. Đoạn mạch gồm hai đ iện trở mắc song song 
TLC2 Ta biết I 1 .R 1 =I 2. R 2 Suy ra I 1 / I 2 = R 2 / R 1 
A 
B 
K 
R 1 
R 2 
+ 
- 
V 
A 
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song 
I. Cường độ dòng đ iện và hiệu đ iện thế trong mạch mắc song song 
TLC3 Từ hệ thức đ ịnh luật ôm I=U/R (*) , ta có I 1 = U 1 /R 1 ; I 2 = U 2 /R 2 ; đ ồng thời I=I 1 +I 2 ; U=U 1 =U 2 . Thay vào biểu thức (*) ta có 1 / R t đ =1/R 1 +1/R 2 
hayR t đ = R 1 R 2 /R 1 +R 2 
II. Đ iện trở tương đươ ng của đoạn mạch mắc song song 
1. Công thức tính đ iện trở tương đươ ng của đoạn mạch mắc song song 
C3 Hãy chứng minh công thức tính đ iện trở tương đươ ng của đoạn mạch gồm hai đ iện trở R 1 , R 2 mắc song song là: 
1 / R t đ =1/R 1 +1/R 2 (4) 
Từ đ ó suy ra R t đ = 
A 
B 
K 
R 1 
R 2 
+ 
- 
V 
A 
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song 
I. Cường độ dòng đ iện và hiệu đ iện thế trong mạch mắc song song 
II. Đ iện trở tương đươ ng của đoạn mạch mắc song song 
2. Thí nghiệm kiểm tra 
R 1 =24 ôm 
R 2 =8 ôm 
0,5 
0 
1 
1,5 
A 
+ 
- 
A 
K 
5 
3 
2 
0 
1 
4 
6 
V 
- 
+ 
I AB = 1A 
B 
A 
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song 
I. Cường độ dòng đ iện và hiệu đ iện thế trong mạch mắc song song 
II. Đ iện trở tương đươ ng của đoạn mạch mắc song song 
2. Thí nghiệm kiểm tra 
R 3 =6 ôm 
R 3 tương đươ ng với R 12 
0,5 
0 
1 
1,5 
A 
+ 
- 
A 
K 
5 
3 
2 
0 
1 
4 
6 
V 
- 
+ 
I AB = 1A 
I’ AB = 1A 
A 
B 
V ậy I AB =I’ AB 
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song 
I. Cường độ dòng đ iện và hiệu đ iện thế trong mạch mắc song song 
II. Đ iện trở tương đươ ng của đoạn mạch mắc song song 
3. Kết luận 
Đ ối với đoạn mạch gồm hai đ iện trở mắc song song th ì nghịch đảo của đ iện trở tương bằng tổng các nghịch đảo của từng đ iện trở thành phần . 
Người ta thường mắc song song vào mạch đ iện các dụng cụ đ iện có cùng hiệu đ iện thế đ ịnh mức . Khi hiệu đ iện thế của mạch đ iện bằng hiệu đ iện thế đ ịnh mức th ì các dụng cụ này đ ều hoạt đ ộng bình thường . 
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song 
I . Cường độ dòng đ iện và hiệu đ iện thế trong mạch mắc song song 
II. Đ iện trở tương đươ ng của đoạn mạch mắc song song 
IIi . Vận dụng 
C4 Trong phòng học đ ang sử dụng một đ èn dây tóc và một quạt trần có cùng hiệu đ iện thế đ ịnh mức 220V. Hiệu đ iện thế của nguồn là 220V. Mỗi đ ồ dùng đ ều có công tắc và cầu ch ì bảo vệ riêng . 
+ Đ èn và quạt đư ợc mắc thế nào vào mạch đ iện để chúng hoạt đ ộng bình thường ? 
+ Vẽ sơ đ ồ mạch đ iện đ ó . Cho ký hiệu sơ đ ồ của quạt đ iện là: 
+ Nếu đ èn không hoạt đ ộng th ì quạt có hoạt đ ộng không ? Vì sao ? 
M 
TLC4 + Đ èn và quạt đư ợc mắc vào nguồn 220V để chúng hoạt đ