Bài giảng Ngữ văn Lớp 12 - Tiết 18: Tây Tiến

chung 
1. Tác giả 
2. Văn bản 
TÂY TIẾN 
Tiết : 18 
NỘI DUNG 
I – TÌM HIỂU CHUNG 
2. Văn bản 
b. Đặc điểm của đoàn binh Tây Tiến 
- Thời gian thành lập : 
Năm 1947, Quang Dũng cũng là lính Tây Tiến 
- Nhiệm vụ : 
Phối hợp với bộ đội Lào bảo vệ biên giới Việt – Lào . 
- Địa bàn hoạt động : 
Đồi núi Tây Bắc Việt Nam và Thượng Lào . 
- Thành phần : 
Chủ yếu là học sinh , sinh viên 
- Điều kiện sống : 
- Tinh thần : 
Gian khổ , thiếu thốn 
Hào hùng , lãng mạn – lạc quan , yêu đời . 
Hãy cho biết vài nét về đoàn binh Tây Tiến ? 
I – Tìm hiểu chung 
1. Tác giả 
2. Văn bản 
BINH ĐOÀN TÂY TIẾN 
Cựu chiến binh Tây Tiến 
TÂY TIẾN 
Tiết : 18 
NỘI DUNG 
I – TÌM HIỂU CHUNG 
2. Văn bản 
c. Bố cục : 
- Phần 1: 14 câu đầu : Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc và bước đường hành quân của người lính Tây Tiến 
- Phần 2: 8 câu tiếp : Kỉ niệm về tình quân dân 
- Phần 3: Bức tượng đài người lính Tây Tiến 
- Phần 4: Lời hẹn ước 
4 phần 
d. Nhan đề : 
- Nhớ Tây Tiến  Tây Tiến 
 Cả bài thơ là một nỗi nhớ , nhớ tha thiết cháy lòng về những năm tháng sống ở đoàn binh Tây Tiến 
I – Tìm hiểu chung 
1. Tác giả 
2. Văn bản 
TÂY TIẾN 
Tiết : 18 
NỘI DUNG 
II – ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 
1. Khổ thơ đầu 
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi ! 
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi 
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi 
Mường Lát hoa về trong đêm hơi 
Dốc lên khúc khuỷu , dốc thăm thẳm 
Heo hút cồn mây , súng ngửi trời ! 
Ngàn thước lên cao , ngàn thước xuống 
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi 
Anh bạn giãi dầu không bước nữa 
Gục lên súng mũ bỏ quên đời 
Nhớ ôi , Tây Tiến cơm lên khói 
Mai Châu , mùa em thơm nếp xôi 
TÂY TIẾN 
Tiết : 18 
NỘI DUNG 
II – ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 
1. Khổ thơ đầu 
a. Hai câu đầu : 
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi ! 
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi ! 
- Nỗi nhớ bao trùm cả không gian và thời gian : 
+ Tây Tiến ơi : Nỗi nhớ không thể kìm nén bật thành tiếng gọi tha thiết 
+ Không gian : Sông Mã và núi rừng nơi lưu giữ nhiều nhất những kỉ niệm của một thời Tây Tiến 
+ Nhớ chơi vơi : nỗi nhớ mênh mông , vô tận 
 Nỗi nhớ là cảm xúc chủ đạo xuyên suốt bài thơ 
Cảm nhận của em về hai câu thơ đầu ? 
I – Tìm hiểu chung 
II – Đọc hiểu 
1. Khổ thơ đầu 
a. Hai thơ đầu 
TÂY TIẾN 
Tiết : 18 
NỘI DUNG 
b. Hai câu tiếp 
- Liệt kê các địa danh : Sài Khao , Mường Lát , Pha Luông , Mường Hịch  
+ Gợi sự xa xôi , hoang vu, hẻo lánh 
+ Đặc tả sự khác biệt của thiên nhiên Tây Bắc 
- Sài Khao : sương dày đặc như lấp cả đoàn quân 
- Mường Lát : đêm hơi 
 Sự khắc nghiệt của thời tiết 
- Dẫu hành quân mệt mỏi nhưng vẫn nhận ra vẻ đẹp của hoa rừng Tây Bắc  tâm hồn nghệ sĩ 
 Thiên nhiên Tây Bắc vừa khắc nghiệt vừa nên thơ ; người lính Tây Tiến trong gian khổ vẫn yêu cái đẹp 
Tại sao nhà thơ lại liệt kê các địa danh ? 
I – Tìm hiểu chung 
II – Đọc hiểu 
1. Khổ thơ đầu 
a. Hai câu thơ đầu 
b. Hai câu tiếp 
TÂY TIẾN 
Tiết : 18 
NỘI DUNG 
- Heo hút cồn mây súng gửi trời 
+ Hiểm trở , hùng vĩ , chất ngất của núi rừng Tây Bắc 
+ “ súng ngửi trời ! 
- Độ cao ghê gớm của con dốc 
- Cách nói tinh nghịch , lính tráng 
 dù gian khổ vẫn lạc quan, yêu đời 
+ Điệp từ “ dốc ” 
+ từ láy 
+ thanh trắc 
+ nhịp ngắn 
 Diễn tả 
- Sự gồ ghề khúc khuỷnh của con đường hành quân 
- Nhịp thở , bước chân hành quân gian khổ của người lính 
 Dốc lên khúc khuỷu , dốc thăm thẳm 
c. Bốn câu tiếp 
Có những biện pháp nghệ thuật nào trong câu thơ ? 
I – Tìm hiểu chung 
II – Đọc hiểu 
1. Khổ thơ đầu 
a. Hai câu thơ đầu 
b. Hai câu tiếp 
c. Bốn câu tiếp 
TÂY TIẾN 
Tiết : 18 
NỘI DUNG 
- Ngàn thước lên cao , ngàn thước xuống 
+ Nhịp thơ 4/3 
+ nghệ thuật đối 
 câu thơ như bẻ đôi 
 dốc núi vút lên, đổ xuống: tạo cảm giác rợn ngợp 
- Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi 
+ Câu thơ toàn vần bằng : 
- Thơ mộng trữ tình của thiên nhiên TB 
- Phút nghỉ ngơi bình thản của người lính 
 một Tây Bắc dữ dội , hùng vĩ và một tinh thần lạc quan , bản lĩnh vượt qua khó khăn của những người lính Tây Tiến 
I – Tìm hiểu chung 
II – Đọc hiể