Bài giảng Ngữ văn Lớp 12 - Tiết 80+81: Số phận con người

ọc Nga thế kỉ XX Tiểu thuyết anh hùng ca. 
-Tác phẩm tiêu biểu: 
 + Truyện Sông Đông; Thảo nguyên xanh ; Số phận con người ( truyện ngắn) 
 + Sông Đông êm đềm ( 1925-1940) 
 + Đất vỡ hoang (1932-1950) 
Số phận con người - M.Sô-Lô-Khôp 
II. Đọc- hiểu chi tiết 
1/ Tóm tắt tác phẩm 
Nhân vật chính của truyện là An- đrây Xô cô lốp - từng là một người lính Xô -viết . Anh đã kể cho tác giả nghe về cuộc đời đau khổ của mình ... Năm 1922, cả nhà chết trong nạn đói, chỉ mình anh đi làm thuê nên sống xót 
chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ ... 
bỏ lại vợ và những con thơ  lên đường ra trận 
cuộc chiến ngày càng ác liệt. tàn phá, chết chóc 
thương tậtvà bị đày đọa trong trại tập trung phát xít 
những tù binh lao động khổ sai trong trại. 
Tù binh làm cả công việc lái xethời cơ. 
bom của phát xít đã giết vợ và các con 
tiến vào đánh chiếm Béc-lin 
Vui mừng đọc thư con trai Anh hi vọng gặp con trên đất Đức 
đúng vào ngày chiến thắng, 9/5/1945.cũng là lúc đứa con trai yêu quý hy sinh 
A-na-tô-li, đứa con yêu quý, niềm vui sướng, niềm huy vọng cuối cùng của Xô-cô-lôp mãi nằm lại trên đất Đức 
trở về đơn vị . như người mất hồn 
đau buồn, tìm chén rượu để giải sầu: “Tôi đã quá say mê cái món nguy hại ấy..”. 
Bé Va-ni-a, một đứa trẻ mồ côithằng bé rách bươm xơ mướpcô độc 
mặt mũi bê bết nước dưa hấu  
 lem luốc..bụi bậm..tóc rối bùnhưng cặp mắtnhư những ngôi sao sáng ngời sau trận mưa đêm 
ngồi bên phải xe...“sao chú lại biết tên cháu là Va-ni-a?” . “Ta là bố con” 
vui mừng thốt lên: “Bố yêu của con ơi !..con biết màcon chờ mãi mong được gặp bố..” 
Va-ni-a ôm cổ, hôn vào má, vào môi, vào trán của Xô cô lốp 
Đây, tôi tìm được cháu Va-niu-ska của tôi rồi... 
... Trước những số phận, bà chủ nhà lấy tạp dề che mặt khóc.. 
ngủ chung với nóTôi thấy lòng vui không lời nào tả xiết.. 
trái tim tôi đã suy kiệt, chai sạn vì đau khổnay trở nên êm dịu hơn.. 
hầu như đêm nào tôi cũng chiêm bao thấy những người thân quá cố 
ban đêm thức giấc thì gối ước đẫm nước mắt 
Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị  bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ ... 
Số phận con người - M.Sô-Lô-Khôp 
II. Đọc- hiểu chi tiết 
1/ Tóm tắt tác phẩm 
2/ Nhân vật An-đrây Xô-cô-lôp 
 Trước khi chiến tranh kết thúc, số phận con người Xô-cô-lôp được khắc họa như thế nào ? 
a. Trong chiến tranh. 
- Chịu nhiều đau thương, cay đắng: 
 + Bị thương, bị bắt làm tù binh 
 + Vợ và hai con gái chết, nhà cửa tan nát.. “ ngôi nhà êm ấm xưa kia giờ đây chỉ còn là một hố bom” 
 + Ngày chiến tranh kết thúc: được tin con trai tử trận 
Số phận con người - M.Sô-Lô-Khôp 
II. Đọc- hiểu chi tiết 
1/ Tóm tắt tác phẩm 
2/ Nhân vật An-đrây Xô-cô-lôp 
 Hoàn cảnh và tâm trạng của Xô-cô-lôp sau chiến tranh kết thúc ( trước khi gặp bé Va-ni-a) được miêu tả như thế nào ? 
a. Trong chiến tranh. 
b. Sau chiến tranh. 
+ “ chônniềm vui sướng và niềm huy vọng cuối cùng ” trên đất người, đất Đức 
 + Trở thành “người mất hồn” “Trong người có cái gì đó vỡ tung ra” 
 - Về với đời thường: là một người cô đơn, không gia đình, không nhà cửa, không người thân, với tâm trạng tuyệt vọng, mượn rượu để quên đi nỗi đau 
- Đối diện với nỗi đau cùng cực của sự mất mát: 
Số phận con người - M.Sô-Lô-Khôp 
II. Đọc- hiểu chi tiết 
1/ Tóm tắt tác phẩm 
2/ Nhân vật An-đrây Xô-cô-lôp 
a. Trong chiến tranh. 
b. Sau chiến tranh. 
  Qua cuộc đời số phận của An-đrây Xô-cô-lôp, tác giả muốn thể hiện điều gì ? Thái độ và cách nhìn nhận của nhà văn về chiến tranh ? 
- Số phận, nỗi đau tột cùng của con người trong và sau chiến tranh 
- Nhìn thẳng vào sự thật chiến tranh: cái giá rất đắt của sự chiến thắng. 
 - Biểu dương ca ngợi bản lĩnh tính cách Nga kiên cường 
  bút pháp hiện thực 
Số phận con người - M.Sô-Lô-Khôp 
II. Đọc- hiểu chi tiết 
1/ Tóm tắt tác phẩm 
2/ Nhân vật An-đrây Xô-cô-lôp 
a. Trong chiến tranh. 
b. Sau chiến tranh. 
 c. Khi gặp bé Va-ni-a. 
 An-đrây đã phát hiện và đến với bé Va-ni-a trong một hoàn cảnh như thế nào ? 
- Giữa lúc tâm trạng