Bài giảng Ngữ văn 12 - Văn bản: Đàn ghi ta của Lor-ca

ô cùng 
Lor – ca bơi sang ngang 
trên chiếc ghi ta màu bạc 
chàng ném lá bùa cô gái Di – gan 
vào xoáy nước 
chàng ném trái tim mình 
vào lặng yên bất chợt 
li – la li – la li – la 
Cảm hứng sáng tác 
9 
Gaxia Lorca (1898 – 1936) 
Là người nghệ sĩ tài hoa 
Người chiến sĩ đấu tranh cho tự do dân chủ 
Một số phận oan khuất 
10 
Ghi nhớ 
- G.Lorca - 
Khi nào tôi chết hãy vùi thây tôi cùng với cây đàn dưới lớp cát. Khi nào tôi chết hãy vùi thây tôi giữa rặng cây cam và đám bạc hà. Khi nào tôi chết hãy vùi thây tôi, tôi xin các người đó, nơi một chiếc chong chóng gió.  
CẤU TRÚC THƠ 
Phá bỏ khuôn mẫu, giải phóng cảm xúc và hình tượng 
Bài thơ nhuốm màu sắc tượng trưng siêu thực 
 In trong tập Khối vuông ru-bich (1985) 
Tìm hiểu tác phẩm 
II. 
Nội dung bài học 
Đàn ghi ta của Lor-ca 
Hình t ư ợng Lor-ca qua cảm nhận của nhà th ơ 
Tâm trạng của tác giả 
Cái chết bất ngờ với Lor-ca 
Người nghệ sĩ tự do với khát vọng cách tân nghệ thuật 
0 1.  Hình tượng Lor-ca qua cảm nhận của nhà thơ 
a 
Người nghệ sĩ tự do với khát vọng cách tân nghệ thuật 
Hình ảnh 
16 
Tiếng đàn 
Bọt nước 
Âm thanh 
Thính giác 
Hình ảnh 
Hình ảnh 
Thủ pháp lạ hoá, nhuốm màu sắc tượng trưng siêu thực 
Lor – ca – người nghệ sĩ tài năng nhưng phận mỏng trước thế lực bạo tàn 
Tiếng đàn bọt n ư ớc 
So sánh, ẩn dụ 
Tiếng đàn 
Âm thanh 
Vô hình 
Hữu thanh 
Bọt nước 
Hình ảnh 
Hữu hình 
Vô thanh 
Đẹp đẽ, mong manh, dễ tan 
18 
Tây Ban Nha 
áo choàng đỏ gắt 
+ Nét văn hoá của Tây Ban Nha: Đấu bò tót 
+ Đấu trường chính trị của đất nước TBN mà người dân đang phải đổ máu 
+ Đối chọi gay gắt giữa khát vọng cách tân và nền nghệ thuật già nua 
Hình tượng Lor – ca xuất hiện gián tiếp trên phong nền văn hoá và bối cảnh chính trị Tây Ban Nha 
li-la-li-la-li-la... 
Gợi hợp âm của tiếng đàn ghi ta, giàu tính nhạc 
Điệp từ và nhịp thơ 2/2/2 vừa da diết vừa kiên nhẫn 
Khát vọng đấu tranh cho tự do và cách tân nghệ thuật của Lor – ca 
b 
Cái chết bất ngờ với Lor-ca 
 Điệp khúc: tiếng ghita 
Dồn dập 
Bàng hoàng, căm phẫn 
Chuyển đổi cảm giác 
(màu sắc tượng trưng siêu thực) 
Tiếng ghita 
Màu sắc: 
 Nâu – Xanh 
Hình khối: tròn – ròng ròng 
22 
Giọt nước mắt vầng trăng 
Long lanh trong đáy giếng 
Giọt nước mắt của nhân loại khóc thương cho Lorca đẹp như vầng trăng 
Giọt nước mắt của vầng trăng khóc thường cho người nghệ sĩ 
Giọt nước mắt khóc thương cho Lorca - một vầng trăng long lanh trong đáy giếng 
Các hình ảnh trùng phức, giao thoa, ánh xạ lên nhau...như nhân lên nỗi đau và niềm tiếc thương vô hạn 
Hình ảnh: đối lập 
Đường chỉ tay đã đứt 
Đời người ngắn ngủi 
định mệnh đã báo trước 
Thanh thản ra đi 
Dòng sông rộng vô cùng 
quy luật của cuộc đời 
Đất trời vô tận 
tiếng ghi ta 
(ẩn dụ) 
chuyển đổi 
cảm giác 
tượng trưng 
nhân hóa 
lá xanh 
nâu 
bầu trời 
cô gái ấy 
ròng ròng 
máu chảy 
tròn bọt nước 
vỡ tan 
đất nước 
hi vọng 
cái đẹp 
tự do 
tình yêu 
nỗi đau 
02 .  Tâm trạng của tác giả 
Hoạt động nhóm 
Suy nghĩ về cách giải thoát và giã từ của Lor-ca? Tiếng “Li la- li la- li la” trong bài thơ có ý nghĩa gì? 
Nhóm 4 
Giải mã các h/ả “giọt nước mắt , đường chỉ tay, dòng sông, lá bùa, chiếc ghi ta màu bạc”. 
Nhóm 1 
Tại sao Thanh Thảo lại viết: “Không ai chôn cất tiếng đàn /tiếng đàn như cỏ mọc hoang”? 
Nhóm 2 
Theo em, Lor-ca muốn nhắn gửi thông điệp gì qua câu nói “khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn” ? 
Nhóm 3 
Không ai chôn cất tiếng đàn 
01 
Người đời không hiểu di nguyện, di chúc của Lor - ca 
02 
Không thể chôn vùi 
nghệ thuật bất tử 
03 
 Không nỡ chôn vùi nghệ thuật bất diệt 
“Nghệ thuật và tâm hồn của Lorca sống mãi” 
Dứt khoát, thanh thản chấp nhận kết cục của một số phận phũ phàng 
để nhập vào cái vĩnh hằng của cuộc sống vô biên 
01 
Bơi sang ngang 
02 
Ném lá bùa 
03 
Ném trái tim 
Hành động 
03 .  Tổng kết 
Thể hiện lòng ngưỡng mộ, sự đồng cảm, tiếc thương của tác giả 
Nội dung 
01 
Khắc